Güzel bir gün geçiriyorsunuz diyelim. Sabahtan beri her şey yolunda, tam da istediğiniz saatte kalktınız, hoş kokulu çayınızı içtiniz, ne zamandır beklediğiniz yerden sevindirici bir mesaj geldi ve kendinizi tam anlamıyla mutlu hissediyorsunuz. Böyle bir günde gülümsemek ve geleceğe iyimser bakmak ve umutlu olmak daha kolaydır, değil mi?
Hiçbir gün, hatta hiçbir an birbirinin aynısı değil ve havanın biraz daha serin olduğu zamanlar da hayatın bir parçası. Zor durumlarda problem çözme becerilerinin, çözüm odaklı olmanın, keskin bir zekaya sahip olmanın hayat kurtarabildiği görülür. Ancak sadece bu beceriler midir böyle durumların içinden çıkabilmeyi sağlayan?
Barbra Frederickson, olumlu duyguların da insanın o andaki düşünme biçimini ve nasıl hareket edeceği kararını etkilediğini anlatan bir sosyal psikolog. “Genişlet ve İnşa Et” teorisinde; neşe, ilgi, memnuniyet, gurur, sevgi gibi olumlu duyguların genişleyebileceğini anlatır. Sizi sevindiren bir haber aldığınızda bunu başkalarıyla paylaşmak isteğinizin doğması gibi. Aşkın merak ve keşfetme isteğini ortaya çıkarması, ilginin yeni deneyimler kazanma arzusunu yaratması gibi.
Stres tepkisi ve yaşanan tüm olumuz duyguların hayatta kalmayı sağlayan, koruyu bir işlevi olsa da olumlu deneyimler ve yaşanan bu olumlu duygular da yaratıcılığı destekler. Yaratıcılık sadece problemi çözmenin farklı yollarını bulmak için değil, içinde bulunulan olumsuz, belki umutsuz, karamsar ruh hali için de çözüm sunar. Ayrıca yaşanan her problem hemen çözülemeyebilir. Bazen zamana -yani ertelemeye-, bazen farklı kaynaklara ihtiyaç olur ya da problem büyük ölçüde kontrol dışıdır.
Güneş ışığını depolayan paneller gibi, yaşanan olumlu duygular ve deneyimler de zor anlar, dönemler için bir kaynak yaratırlar. Kendinize bir mutluluk ya da şükran kavanozu yapar, -ister metaforik anlamda isterseniz gerçekten- sizi memnun eden, şükran duyduğunuz, neşeli hissettiğiniz anları yazıp içine atarsanız, daha olumsuz duygular hissettiğiniz zamanlarda bu kavanozdan, bir acil durum butonu ya da ilk yardım çantası gibi yararlanabilirsiniz.
Ne iyi ki olumlu duygulara emek harcayarak ulaşılması mümkün. Durmak -elbette hayatta bazen gerekli olsa da- kendi kendine olumlu duygular ortaya çıkarmayabilir. Ama bazı etkinlikler, örneğin teşekkür etmek, affetmek, iyilik yapmak gibi sosyal ya da bedeninizle ilgilenmek, meditasyon, sanatla hemhal olmak gibi bireysel deneyimler olumlu deneyimleri zenginleştirmeye örnek olabilir.
Nasıl Mutlu Olunur? – Sonja Lyubomirsky, Ketebe Yayınları
Pozitif Psikolojide Pozitif Duyguların Rolü – Barbara L. Fredrickson, 2001
Psikolojik Danışma ve Rehberlik16 Temmuz 2024 12:19
Psikolojik Danışma ve Rehberlik24 Nisan 2023 20:22
Psikolojik Danışma ve Rehberlik28 Temmuz 2022 19:13