Sosyal ve Kültürel Hayatta Ailenin Önemi

İnsan davranışlarını sosyokültürel bir bağlam ve ortamda oluştuğu hiç şüphesiz doğrudur. Platon’a göre insan sosyal bir varlıktır ve kendisini başka insanların birlikteliği içerisinde tamamlar. Bu oluşum ve gelişim süreci sosyal ve kültürel psikoloji terminolojisinde kültürleşme olarak adlandırılır. Bireyler dünya hayatına gözlerini açtıktan sonra bahsi geçen sosyal ve kültürel çevrede içerisinde yaşadıkları toplumun değer, düşünce, tutum ve davranış örüntülerini öğrenirler. Bu davranış örüntülerinin temelinde toplumun sosyokültürel, dinî ve ahlaki değerleri, normları önemli rol oynar. Aile ise değer edinim ve davranış kazanım sürecinin ilk basamığında yer alır.

Bireyler dünya hayatına gözlerini açmakla beraber bir aile ve sosyal ortam içinde gelişmeye ve kültürleşmeye başlarlar. Bu süreç doğum ve ölüm arasındaki yürünülen yegane yoldur. Aile bireyin kimlik, kişilik, karakter ve davranış ediniminde doğrudan ve dolaylı etkiye sahiptir. Bireyler ailede ebeylerinin tutum, davranış ve değer yargılarını öğrenerek, taklik ederek kimlik ve kişilik kazanırlar. Sosyokültürel ve ahlakî değerlerin ön planda olduğu kültürler de bireyler toplumun ideal davranış örüntülerine uygun tutum takınırlar. Dolayısıyla ailenin toplumsal yapıyı şekillendiren güçlü bir dinamik olduğu söylenebilir.

Bireyler ailede sosyokültürel değerleri ve davranış örüntülerini kazandıklarında sosyal çevreyle de uyumlu bir iletişim, etkileşimde olurlar. Aile içerisinde edinilen ortak değer ve davranış örüntüleri toplumsal yaşamın da oluşmasını sağlar ve bireyler arasında ortak bir dil kadar düşüncede birliktelik oluşmasına yardımcı olur. Bu yüzden aile toplumsal yapının temel taşıdır ve sosyokültürel yaşam ailede başlar, sosyal çevrede gelişir. Aile bireyselleğin ötesinde birlikteliğin olduğu bir sosyal bütünlüktür. Bireyler ailede toplumun temel değer yargılarını, normlarını öğrenir.

Aile, toplumun kültürel dokuları ile örülüdür. Aile bireylerin benliklerini, anlam dünyalarını oluşturur. İnsan tarihsel gerçekliğini, varlığını aileye borçludur. Bireyler aile içerisinde bütünleştikleri gibi sosyal yaşamda da birliktelik gösterirler, bu toplum olmanın en belirgin özelliğidir. Aile devletin temel insan ve değer kaynağıdır. Aile bünyesinde elde edinilen değerler ve davranışlar, kültürel kodlarla örülüdür ve ulus, millet bilincini hep canlı tutar. Dolayısıyla aile toplumun ve devletin mikro düzeyde en kristalize olmuş kültürel birlikteliğidir. Ailede başlayan her problem sosyal hayatta aksini bulur yine toplumsal hayatta görülen her sorun aile üzerinde etkiye sahiptir. Kısaca özetlemek gerekirse aile, bireylerin kültürleşme sürecinin başladığı sosyokültürel bir ortamdır ve toplumsal hayatın kalbi aide atar.

Dr. Fatih SOLMAZ

İletişim Adresi:

e-mail: Solmazfatihh93@gmail.com