PROF. DR. TUNCAY DİLCİ İLE ‘’DİJİTAL BAĞIMLILIKTAN KURTULMAK” ÜZERİNE SÖYLEŞİ

Uğur Özeren:Sayın Prof. Dr. Tuncay Dilci, kendinizi kısaca tanıtabilir misiniz?

Prof.Dr. Tuncay DİLCİ: Kayseri Pınarbaşı doğumluyum. 1990 Kayseri lisesi mezunuyum. Dicle Üniversitesi, 19 Mayıs Üniversitesi Amasya Eğitim Fakültesi’nden 1994’te mezun oldum. Belirli bir süre Millî Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yaptıktan sonra Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde Yüksek Lisans ve Doktora derecesinde 2009 yılında mezun oldum. 2002 yılında girmiş olduğum Gaziantep Üniversitesi ve Kilis 7 Aralık Üniversitelerinde Öğretim Görevlisi olarak çalıştım. 2010 yılında SİVAS Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri bölümünde çalışırken; bir yıl süreyle Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesinde görevlendirmeyle çalıştım. Başlıca uzmanlık alanım; Dijital Bağımlılık, Çocuklarda Davranış, Duyguların Yönetimi, Gelişim Ve Öğrenme Psikolojisi alanında ilgili son on yıl içerisinde 400.000 kişiye konferanslar ve seminerler vermiş/vermekteyim.

Başlıca patentli çalışmalarım:

1. DİJİTANALİZ (Bilinçaltı Dijital Bağımlılık ölçer)
2. E-KA (Elektronik Kişilik Analizi)
3. DAMAS (Deprem Acil Müdahale Agi Sistemi)

Kitaplar

1. Dijital Bağımlılıkla Mücadele Rehberi
2. Dijital Diyet Zamanı
3. Dijitalim
4. Dijitist Dünya’da Değer Sizsiniz
5. Duyguların Yönetimi
6. Mekân Psikolojisi
7. Davranışların Bileşenleri ve Duyguların Yönetimi
8. Çocuklarımızın Karekterini İnşa Ederken
9. Aile İçi Yaşamın Çocuk Resimlerindeki İzi ve Yüzlerce Bilimsel Makale

Uğur Özeren:Dijital Bağımlılık neleri içermektedir?

Prof.Dr. Tuncay Dilci:Dijital bağımlılık, bireylerin dijital teknoloji ve internet kullanımına aşırı derecede bağımlı hale gelmesini ifade eder. Bu bağımlılık, kişinin günlük yaşamını etkileyerek sosyal, psikolojik ve fiziksel sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir.

Dijital Bağımlılık şu öğeleri içerebilir:

1. İnternet Bağımlılığı: İnternet kullanımının kontrolünü kaybetmek, aşırı internet kullanımı, sürekli çevrimiçi olma ihtiyacı, sürekli sosyal medya platformlarını kontrol etme ve mesajlaşma bağımlılığı gibi durumları kapsar.
2. Oyun Bağımlılığı: Bilgisayar veya video oyunlarına aşırı derecede bağımlı olma durumudur. Bu bağımlılık, oyuna sürekli zaman harcama, oyunu bırakamama, gerçek hayattan kopma gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
3. Sosyal Medya Bağımlılığı: Sosyal medya platformlarına yoğun bir şekilde bağlı kalma durumudur. Bu bağımlılıkta, sürekli olarak sosyal medyayı kontrol etme, beğeniler ve yorumlarla ilgili takıntılar yaşama, kendini sürekli olarak çevrimiçi gösterme gibi davranışlar sergileme görülebilir.
4. Teknoloji Bağımlılığı: Teknolojik cihazlar, akıllı telefonlar, tabletler ve bilgisayarlar gibi cihazlara aşırı derecede bağımlı olma durumunu ifade eder. Bu bağımlılıkta, cihazları sürekli olarak elden bırakmama, sosyal etkileşimleri azaltma, diğer aktivitelere veya ilişkilere olan ilgiyi kaybetme gibi belirtiler görülebilir.

Dijital bağımlılık, kişilerin günlük yaşamlarını ve ilişkilerini olumsuz yönde etkilemektedir. Bunun yanı sıra, uyku bozuklukları, yalnızlık hissi, yorgunluk, dikkat eksikliği, depresyon, anksiyete gibi sağlık sorunlarına da neden olabilir.

Uğur Özeren:Dijital bağımlılıktan kurtulmak için neler yapılabilir?

Prof.Dr. Tuncay Dilci:Dijital bağımlılıktan kurtulmak için bilindik yöntemlerin ötesinde yapabileceğiniz şeylerden bazıları şunlar olabilir:

1. Kendinize bir dijital sınırlama belirleyin: Belirli bir saat aralığından sonra teknolojik cihazlarınızı kullanmayı bırakabilir veya belirli uygulamalara erişimi sınırlayabilirsiniz.
2. Teknolojiyle aranıza mesafe koyun: Teknolojik cihazlarınızı yatak odanızdan uzak tutabilir veya sosyal etkinliklerde dijital cihazları kullanma konusunda kendinize kısıtlamalar getirebilirsiniz.
3. Farklı ilgi alanları edinin: Dijital dünyanın dışında ilgi duyabileceğiniz yeni hobiler veya aktiviteler keşfedebilirsiniz. Spor yapmak, sanatla ilgilenmek, doğada vakit geçirmek gibi aktiviteler size yeni deneyimler sunabilir.
4. Dijital detoks yapın: Belirli bir süre boyunca telefon, tablet veya bilgisayar kullanımınızı tamamen durdurup kendinize zaman tanıyabilirsiniz. Bu sayede zihninizi dinlendirip, gerçek dünya ile bağlantı kurabilirsiniz.
5. Kendinizi motive edin: Dijital bağımlılığı azaltmanın nedenlerini ve olumlu etkilerini hatırlamak için kendinize hedefler belirleyebilir ve bu hedeflere ulaştıkça motive olabilirsiniz.
6. Daha bilinçli kullanım alışkanlıkları geliştirin: Dijital cihazlarınızı daha bilinçli bir şekilde kullanmak için uyarılar ve zamanlayıcılar kullanabilirsiniz. Ayrıca, sosyal medyada zamanınızı sınırlayabilir ve içerikleri filtreleyebilirsiniz.
7. Destek alın: Dijital bağımlılıkla mücadelede aileniz, arkadaşlarınız veya bir uzmandan destek alabilirsiniz. Onlarla paylaşarak, tecrübelerinden ve tavsiyelerinden faydalanabilirsiniz.

Uğur Özeren:Dijital bağımlılığını azaltmak için neler yapılabilir?

Prof.Dr. Tuncay Dilci:Dijital bağımlılığı azaltmak için;

Öncelikle dijital yaşam risk haritamızı belirleyerek gün içerisinde dijital mecralara ne şekilde nasıl ve ne kadar süreyle ve hangilerine temas ettiğimiz noktasında farkındalığımızın oluşması gerekir ve sonrasında ise aşağıdaki şu pratik önerileri sıralayabiliriz:

1. Dijital detoks yapın: Belli bir süre boyunca (birkaç saat, bir gün veya bir hafta gibi) dijital cihazları kullanmayı bırakın. Bu süre boyunca kendinize başka aktiviteler bulun ve gerçek dünyaya odaklanın.
2. Ekran süresini sınırlayın: Günde belirli bir süre boyunca (örneğin 1-2 saat) dijital cihazlarla vakit geçirmenize izin verin ve bu süreyi aşmamaya çalışın. Telefonunuzda veya bilgisayarınızda ekran süresi sınırları ayarlayabilirsiniz.
3. Bildirimleri kapatın: Sık sık gelen bildirimler dikkatinizi dağıtabilir ve sürekli olarak dijital cihazlara bakmanıza neden olabilir. Bildirimlerinizi kapatın veya sadece önemli bildirimlere izin verin.
4. Dijital cihazları yatak odasından uzak tutun: Uyku düzeninizi etkilememesi için yatak odanızda telefon veya bilgisayar gibi dijital cihazları kullanmamaya özen gösterin.
5. Daha fazla gerçek dünya aktivitesine katılın: Dijital cihaz kullanımı dışında başka ilgi alanlarına yönelin ve gerçek dünya aktivitelerine katılın. Kitap okuyun, dışarıda spor yapın, arkadaşlarınızla vakit geçirin veya hobilerinizle ilgilenin.
6. Sosyal medya takibini azaltın: Sosyal medya platformlarında harcadığınız zamanı kısaltın. Sadece gerçekten önemli veya keyif aldığınız kişilerin güncellemelerini takip edin ve gereksiz takipçileri silin.
7. Fiziksel aktiviteye zaman ayırın: Düzenli olarak fiziksel aktiviteler yapmak, dijital cihazlardan uzaklaşmanıza ve enerjinizi yönlendirmenize yardımcı olabilir. Spor yapmak, yürüyüşe çıkmak veya yoga yapmak gibi aktiviteleri deneyebilirsiniz.
8. Başkalarıyla gerçek dünyada iletişim kurun: Dijital cihazlar yerine başkalarıyla yüz yüze iletişim kurmaya özen gösterin. Aile üyeleriyle sohbet edin, arkadaşlarınızla buluşun veya topluluk etkinliklerine katılın.
9. Alternatif hobiler edinin: Dijital bağımlılığınızı azaltmak için başka ilgi alanlarına yönelebilirsiniz. Müzik çalmak, resim yapmak, yemek pişirmek veya bahçe işleriyle ilgilenmek gibi yeni hobiler edinmek sizi dijital dünyadan uzaklaştırabilir.
10. Kendinizle zaman geçirin: Dijital bağımlılığı azaltmanın önemli noktalarından biri de kendinizle bağlantı kurmaktır. Meditasyon yapmak, günlük tutmak veya sakin bir ortamda sadece düşüncelerinize odaklanmak gibi aktiviteler düzenli olarak kendinizle bağlantı kurmanıza yardımcı olabilir.

Uğur Özeren: Ülkemizde Dijital Bağımlılıkla Mücadele Projeleri uygulanıyor mu? Nelerdir?

Prof.Dr. Tuncay Dilci: Evet, ülkemizde dijital bağımlılıkla mücadele ile ilgili projeler uygulanmaktadır. Özellikle son yıllarda dijital bağımlılığın yaygınlaşmasıyla birlikte bu konuya odaklı bilinçlendirme kampanyaları, eğitimler ve destek programları düzenlenmektedir. Örneğin, Sağlık Bakanlığı tarafından başlatılan Dijital Bağımlılıkla Mücadele projesi kapsamında, dijital bağımlılığın önlenmesi ve tedavisi için çeşitli çalışmalar yürütülmektedir. Bu çalışmalar arasında, dijital bağımlılık konusunda farkındalık oluşturmak için seminerler, konferanslar, broşürler ve eğitim materyalleri hazırlanması yer almaktadır. Ayrıca, dijital bağımlılıkla mücadelede ailelere yönelik destek programları ve danışmanlık hizmetleri sunulmaktadır.

Üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve teknoloji şirketleri de dijital bağımlılıkla mücadele projelerine destek vermektedir. Örneğin, bazı üniversitelerde dijital bağımlılıkla ilgili araştırma merkezleri kurulmuş ve bu merkezler aracılığıyla dijital bağımlılıkla ilgili çalışmalar yapılmaktadır. Sivil Toplum Kuruluşları ise gençler ve aileleri için bilinçlendirici etkinlikler düzenlemekte ve danışmanlık hizmeti sunmaktadır.

Hükümet ve Kamusal Kurumlar, dijital bağımlılıkla mücadele politikalarını oluşturmak ve uygulamak için de çalışmaktadır. Örneğin, İnternet ve Bilişim Derneği tarafından yürütülen "Güvenli İnternet Hizmetleri" projesi kapsamında, kullanıcıları dijital tehditler konusunda bilinçlendirmek ve korumalarını sağlamak amacıyla yayınlar ve etkinlikler düzenlenmektedir.

Bu örneklerden görüldüğü gibi, dijital bağımlılıkla mücadele konusunda ülkemizde farkındalık artmakta ve çeşitli projeler uygulanmaktadır. Ancak, dijital bağımlılığı önlemek ve tedavi etmek konusunda yapılan çalışmaların daha da yaygınlaştırılması ve desteklenmesi önemlidir.

Ülkemizde dijital bağımlılıkla mücadele kapsamında çeşitli çalışmalar ve düzenlemeler yapılmaktadır. Bunlar arasında şunlar bulunmaktadır:

1. Eğitim Programları: Dijital bağımlılıkla mücadele amacıyla okullarda ve üniversitelerde öğrencilere eğitim programları düzenlenmektedir. Bu programlar kapsamında dijital araçların doğru ve etkili kullanımı, internetin zararlı yönleri ve dijital bağımlılıkla mücadele stratejileri öğretilmektedir.
2. Bilinçlendirme Kampanyaları: Kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör iş birliğiyle düzenlenen kampanyalar aracılığıyla toplumun dijital bağımlılık konusunda bilinçlenmesi hedeflenmektedir. Medya araçları, sosyal medya ve internet üzerinden yapılan kampanyalarla dijital bağımlılığın zararları ve önleme yöntemleri hakkında bilgi verilmektedir.
3. Yasal Düzenlemeler: Türkiye'de dijital bağımlılıkla mücadele için yasal düzenlemeler yapılmıştır. Örneğin, 2017 yılında alkol, tütün ve uyuşturucu bağımlılığıyla mücadele kapsamında, dijital oyunlar ve sosyal medya kullanımına ilişkin düzenlemeler getirilmiştir. Buna göre, 18 yaş altı çocukların gece 22.00 ile 06.00 saatleri arasında oyun oynaması ve sosyal medya kullanması yasaklanmıştır.
4. Ailelere Yönelik Rehberlik Hizmetleri: Dijital bağımlılığın önlenmesi ve etkilerinin azaltılması için ailelere yönelik rehberlik hizmetleri sunulmaktadır. Bu hizmetlerde, çocukların dijital araçlarla nasıl doğru ve güvenli bir şekilde zaman geçirebilecekleri konusunda bilgi ve tavsiyeler verilmektedir. Ayrıca, ebeveynlerin çocuklarının dijital dünyayla ilişkisini yakından takip etmeleri ve gerekli denetimleri yapmaları teşvik edilmektedir.
5. İnternet Filitreleri: Dijital bağımlılığı önlemek amacıyla internet servis sağlayıcıları tarafından sunulan internet filtreleri kullanıcıların istenmeyen içeriklere erişimini engellemektedir. Bu filtreler, çocukların kötü niyetli içeriklere maruz kalmalarını önlemeyi amaçlamaktadır.
6. Destek Hatları ve Danışmanlık Merkezleri: Dijital bağımlılıkla mücadele kapsamında çeşitli destek hatları ve danışmanlık merkezleri bulunmaktadır. Bu merkezlerde, dijital bağımlılığın etkilerinden kurtulmak isteyen bireylere psikolojik destek, danışmanlık ve tedavi imkanları sunulmaktadır.

Bunlar, ülkemizde dijital bağımlılıkla mücadele kapsamında yapılan bazı önlemlerdir. Ancak, konunun hala gelişmekte olduğunu ve daha birçok çalışma yapılması gerektiğini belirtmek önemlidir.

Uğur Özeren: Okul Çağı Çocuklarında Dijital Bağımlılıkla Mücadele ile ilgili tüm Türkiye’de yürütülen bir bilgilendirme çalışması var mıdır? Bu konu ile ilgili Millî Eğitim Bakanlığının destekleri nelerdir?

Prof.Dr. Tuncay Dilci:Okul Çağı Çocuklarında Dijital Bağımlılıkla Mücadele ile ilgili tüm Türkiye genelinde yürütülen ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından desteklenen bir bilgilendirme çalışması olduğu söylenemez. Ancak Millî Eğitim Bakanlığı, dijital bağımlılıkla mücadele konusunda farkındalık oluşturmak, çocuklara uygun dijital kullanım alışkanlıklarını kazandırmak, ebeveynlere rehberlik etmek ve okulda bilinçli dijital kullanımı teşvik etmek amacıyla çeşitli çalışmalara destek vermektedir.

Bakanlık, okullarda dijital bağımlılıkla mücadele konusunda eğitim programlarının geliştirilmesine ve bu konuda seminerlerin düzenlenmesine destek olmaktadır. Ayrıca öğretmenlere, velilere ve öğrencilere dijital okuryazarlık konusunda eğitimler verilmektedir.

Millî Eğitim Bakanlığı, dijital bağımlılıkla mücadelede ailelerin de üzerine düşen sorumlulukları fark etmeleri için ebeveyn bilgilendirme çalışmaları düzenlemektedir. Bu çalışmalarla ailelere, çocuklarının dijital dünyada güvenli ve bilinçli bir şekilde zaman geçirmeleri konusunda rehberlik edilmektedir.

Ancak, tüm Türkiye genelinde bir Okul Çağı Çocuklarında Dijital Bağımlılıkla Mücadele" kampanyası veya bilgilendirme çalışması olduğu söylenemez. Bu konuda yapılan çalışmalar daha çok yerel yönetimler, Sivil Toplum Kuruluşları ve bazı özel girişimler tarafından gerçekleştirilmektedir.

Uğur Özeren: Sayın Prof. Dr. Tuncay Dilci, değerli görüşlerinizi bizimle paylaştığınız için hem Nirvana Sosyal Bilimler Sitesi ailesi adına hem de okuyucularımız adına çok teşekkür ederiz.

Yorumlar (0)