Küresel Salgın Sürecinde Uzaktan Eğitim Sistemine Yönelik Yatırımlar:
Ekonomik Olmayan Bir Durum Tespiti
Dünyada ve ülkemizde yaşanmakta olan küresel salgın sürecinde, ülkemizde ve dünyada televizyon ve internet platformlarıyla uzaktan eğitim süreci büyük bir önem kazanmıştır. Millî Eğitim Bakanlığı, başta Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlığı ve diğer paydaş bakanlıklar, ilgili kurum ve kuruluşlarla bu süreci etkin bir şekilde yönetmeye çalışmaktadır. Birçok yurt içi ve yurt dışı paydaşlarla projeler geliştirerek küresel salgının olumsuz etkilerini ve kayıplarını azaltmaya çalışmaktadır. Bazı yönleriyle küresel salgını fırsata çevirerek zayıf yönlerini güçlendirme atılımları atmaktadır. Bu zayıf yönlerinden birinin uzaktan eğitim sistemleri olduğunu açık yüreklilikle söyleyebiliriz.
Millî Eğitim Bakanlığı küresel salgın sürecinde TRT EBA TV ile uzaktan eğitime başladığı 23 Mart 2020 tarihinden 01 Ocak 2021’e kadar, EBA canlı sınıf uygulamasından yüz yirmi sekiz milyon ders saati hizmet vermiştir. Bunun yanında alternatif uygulamaları MEB sistemi ile bütünleştirerek bu sayıyı günlük üç milyon ders yapabilme kapasitesine çıkarmıştır. MEB bu sistem için on üç ayrı stüdyoda sayısı binin üzerinde öğretmenle çekimler yaparak sekiz binden fazla içerik oluşturmuştur. EBA TV kanallarında geliştirilen eğitim içerikleri öğretmen, öğrenci ve veliler ile paylaşılmıştır. Bu süreç içerisinde EBA internet platformu yaklaşık on beş milyar tıklanma sayısıyla, dünyanın en çok ziyaret edilen eğitim web sitesi unvanını elde etmiştir. Süreç daha da geliştirilerek kullanıcılara kişiselleştirilmiş bir öğrenme ortamı sunan EBA internet platformunda, bin dokuz yüzden fazla ders ve altmış binin üzerinde içerik oluşturulmuştur. Konu ve kazanımlarla eşleştirilmiş videolu veya etkileşimli anlatımlar, alıştırmalar, özetler, infografikler, proje dokümanları, öğretmenlere özel içerikler ile on binden fazla kitap ve iki yüz kırk binden fazla soru öğretmen ve öğrencilerin kullanımına sunulmuştur.
Bu verilere baktığımız zaman dijital içerik geliştirmede, bunları arşivlemede ve paylaşımlarına ait alt yapıda, ciddi bir atılımın olduğu söylenebilir. Ancak bunun yanında ülkemizin bir gerçeği de eğitimde bölgesel farklılıkların olduğudur. Özellikle bölgelerimizin değişkenlik gösteren sosyo-ekonomik koşulları bu uçurumu derinleştirmektedir. Araştırmalar Türkiye’de ev bilgisayar sahipliği oranının yüzde kırk beşlerde olduğunu göstermektedir. Bu oran yetmiş yedi OECD ülkesi içinde kırk dördüncü sırada yer almamızı sağlamaktadır. Cep telefonu ile elde edilen internet erişimini dâhil etsek dahi, salgın sürecinin başında yaklaşık bir buçuk milyon öğrencinin internet erişiminin olmadığı tespit edilmiştir. Görülüyor ki, öğrencilerin küresel salgın sürecinde, evlerinde bulunan bilgisayar ve internete erişim oranı bir eşitsizlik yaratmıştır. Bu yönüyle baktığımızda ortaya çıkan eşitsizliği anında çözmek mümkün görünmemektedir. Yine de MEB süreçteki sorunu azaltabilmek için olumlu çalışmalar yapmıştır.
MEB uzaktan eğitim sürecinde EBA’ya erişimi olmayan öğrencilerimizin faydalanabilmesi için on dört binden fazla EBA Destek Noktası oluşturmuştur. 12 Ekim 2020 tarihinden itibaren öğrencilere ücretsiz internet hatlı tablet dağıtımına başlamıştır. Dezavantajlı gruptaki öğrencilere yirmi beş GB’ye kadar GSM internet kullanım hakkı bulunan beş yüz binin üzerinde tablet dağıtılarak eğitimde oluşan bölgesel farklılıkları azaltmaya çalışmaktadır. Ayrıca canlı sınıflarda kullanılmak üzere seksen bin adet web kamerasını okullara dağıtmayı hedeflemiştir. MEB Türkiye’de öğrenme süreçlerinin dünyayla paralel olarak teknolojik altyapıyla desteklenmesi hususunda çalışmalar yapmaktadır. MEB’in salgın sürecine yönelik uzaktan eğitime yaptığı yatırım fiziki ve ekonomik olarak ciddi rakamları bulmaktadır. Bu süreç sadece alt yapıya fiziki ve ekonomik yatırım yapmakla yeterli olamamaktadır. Millî eğitimin uzaktan eğitim sistemlerine yönelik yatırımları bir an önce artırması, bu yatırımları sürdürülebilir hale getirmesi, teknolojik alt yapının yanında, eğitim sistemimizdeki insan kaynaklarına yönelik yatırımların eşgüdümlenmesi ve bir an önce eşgüdüm ekosistemin kurulması gerekmektedir.
Özetle, EBA’nın kullanıcı kapasitesinin yükseltilerek içeriklerinin zenginleştirilmesi ve erişilebilirliğinin artırılması, okulların tamamında dijital dönüşüm altyapısının tamamlanması, alternatif kaynaklar geliştirilerek okullar ve bölgeler arası eğitim farklılıklarını azaltmaya yönelik çalışmalara devam edilmesi ve eğitimin kalitesinin artırılması için gereken finansman yöntemlerinin çeşitlendirilmesi acilen gerekmektedir.
Kaynakça
MEB. (2019). Milli Eğitim Bakanlığı 2019-2023 Stratejik Planı. http://www.meb.gov.tr/stratejik_plan/, (09.04.2021 tarihinde erişilmiştir.).
MEB. (2021a). http://covid19.meb.gov.tr/covid19.html?cat=okul, (07.04.2021 tarihinde erişilmiştir.).
MEB. (2021b). MEB 2020 Yılı İdare Faaliyet Raporu. http://sgb.meb.gov.tr/www/2021-yili-performans-programi-yayinlanmistir/icerik/406, (07.04.2021 tarihinde erişilmiştir.).
MEB. (2021c). MEB 2021 Yılı Performans Programı. http://sgb.meb.gov.tr/www/2021-yili-performans-programi-yayinlanmistir/icerik/406, (07.04.2021 tarihinde erişilmiştir.).
Ünlü, D. E. (2021). Pandemi, Eğitimde Fırsat Eşitsizliğini Artırdı. Dünya Gazetesi, https://www.dunya.com/kose-yazisi/pandemi-egitimde-firsat-esitsizligini-artirdi/608394, (08.04.2021 tarihinde erişilmiştir.).