LGS Sınavı Öğrencileri Psikolojik Sağlamlığını Nasıl Yönetmeli?
Uzm. Psk. Dan. Yasemin Şengör
Tüm dünyayı adeta egemenliği altına alan ve dünya çapında sağlık sektörünü tıkayan yeni tip koronavirüs salgınının yol açtığı tehdit sürüyor. Kontrollü bir şekilde ‘yeni normal’ süreci, yaklaşan LGS sınavı nedeniyle 8. Sınıf öğrenci ve velilerimiz tarafından takip ediliyor.
Tüm dünya salgınlarında olduğu gibi birgün sonlanacağı düşünülen ve aşı ile çalışmalarının hızla sürdüğü yeni tip koronavirüs salgını günlerinde 8. sınıf öğrencilerimiz psikolojik sağlamlığını nasıl yönetmeli? Velilerimiz bu konuda öğrencilerimize nasıl destek olabilirler?
Durumu Kabullenin
Tüm dünyayı etkisi altına alan bir küresel sağlık sorununun hayatımızda geçici bazı değişiklikler yaptığını ve yaşamın tedbirli biçimde sürdürülmesi gerektiğini, sınavlar gibi belirli bir sistemin önemli parçalarının alınacak üst düzey tedbirlerle gerçekleştirilmesinin zorunlu olduğunu kabullenin. Yaklaşan LGS sürecinde öncelikle sınav tarihi olarak 20 Haziran’ ı kabul etmek ve bu güne odaklanmak gerekir. Öğrencilerimizde salgına yönelik kaygılar nedeniyle ‘sınavın yapılamayacağına’, ‘sınavın erteleneceğine’ dair bir düşünce, çalışma sistemini de etkileyebilir. Bu düşünce bir savunma mekanizmasıdır ve zemininde gerçekçi beyanlara dayanmamaktadır. Gerçekte görünen durumlar üzerinden kararlarımızı vermeli ve harekete geçmeliyiz. Dolayısıyla sınavın 20 Haziran tarihinde, salgına yönelik çocuklarımızın sağlığı için sınıflarda oturma düzenine kadar üst düzey önlemler alınmış halde, sosyal mesafe kuralları dikkate alınarak yapılacağını kabullenin. Veliler olarak çocuğunuzda var olması olağan, sınavın ertelenmesine dair temeli olmayan ve savunma mekanizması içeren düşünceler karşısında basit biçimde bu açıklamayı yapabilirsiniz.
Sınav sürecinde ‘Sınava 20 Haziran’ da okulumda gireceğim. Sınav giriş belgem, okul yönetimi tarafından sıramda hazır bulundurulmuş olacak. Sınav salonunda oturma düzenimiz sosyal mesafe kurallarına uygun biçimde hazırlanıyor. Bu nedenle sınav salonunda maskemi çıkartabileceğim. Dezenfekte edilmiş sınav salonlarında sınava alınacağım. Sağlığım için tüm güvenlik önlemleri alınmış olacak. Elimden geldiğine en iyisini yapmaya çalışacağım. Hayat, sınavdan sonra da çeşitli seçeneklerle devam edecek. Sınavda nasıl bir performans gösterirsem göstereyim, ben değerliyim.’ diye düşünerek sınav tarihine odaklanmak gereklidir.
Pozitif Durumlara Odaklanın
Kriz anında olumsuz taraflara odaklanmak, sürekli biçimde sınavı ve salgına dair endişe yaratacak düşüncelerle meşgul olmak bu süreçte öğrencilerimize ve velilerimize kötü hissettirecektir. Sınava hazırlık sürecinde olumlu durumlara odaklanmak psikolojik sağlamlığı yüksek tutmak için gereklidir. Öğrenci, mümkün olduğunca sınava az bir zaman kala gündemi takip etmeyi bırakmalı, salgınla ilgili gelişmeleri sürekli izlemek gibi stres kaynağı yaratan durumları hayatından çıkartmalıdır. Bu stres kaynakları içinde çoğu zaman WhatsApp gibi platformlardaki öğrenci gruplarını da görüyoruz. Bu gruplarda sınava dair olumsuz ve stres yaratan konuşmalar yaşanıyorsa, sınav gününe kadar sohbetlere katılmamak öğrencilerin yararına olacaktır. Bu günlerde mümkün olduğunca hobilerle ilgilenilmeli, pozitif hissettiren konuşmalar yapılmalı, aşırıya kaçmadan eğlenceli filmler izlenmeli, rahatlatıcı müzik dinlenmelidir.
Hayatınızı Düzen İçinde Sürdürün
Yeni normal sürecinde sınava yaklaştığımız şu günlerde öğrencinin hayatını düzen içinde sürdürmesi önemlidir. Bu düzen, beslenme ve uyku ile ders çalışma rutinini kapsar. Sınav gününe dek özellikle uyku düzeni, sınav saatinden en az 1 saat önce uyanacak biçimde, en az 15 gün önceden programlanmış olmalıdır. Bünyenin sınavdan önce bu düzene alışması gereklidir. Sınav gününe dek, düzenli biçimde beslenme, abur cuburu azaltma ve sabah saatlerinde bünyeyi yormadan hafif egzersizler yapma, sabah saatleri ya da akşamüzerleri 15 dakika kadar balkonda güneşlenme de fiziksel sağlık için önemlidir. Fiziksel sağlığın gün içinde psikolojik sağlamlığa etki edeceği ise unutulmamalıdır. Sınava hazırlık süreci içinde son iki haftada çalışma kesinlikle bırakılmamalıdır. Bu süreçte süre tutarak deneme sınavları çözmek, denemelerde eksik kalınan konuları gözden geçirmek ve konu tekrarı yapmak faydalı olacaktır.
Stres Faktörlerini Ortadan Kaldırın
Sınava yaklaşılan süreçte stres, sıkıntı ve bedensel şikayetler yaratan faktörleri ortadan kaldırmak gerekir. Bu noktada;
• Bilgisayar ve telefon gibi teknolojik araç gereçlerin kullanımı en aza indirilmelidir.
• Korku filmi izlemek gibi zihinsel olarak gerilim yaratacak aktivitelere son verilmelidir.
• Haberlerin takibi bu süre içinde kısıtlanmalıdır. Sürekli biçimde korona süreci takip edilmemelidir.
• Arkadaşlarla sosyal ağlar ya da iletişim grupları üzerinden günün belirli zamanında eğlenceli sohbetler yapılabilir. Mümkünse arkadaşlar, sürekli mesajlaşmayı takip etme zorunluluğu hissetmemek için sınava kadar günün belli saatinde iyi hissettirecek, eğlenceli sohbet etme kararı alabilirler.
• Gergin sohbet ortamlarından, gerginlik ve stres yaratıyorsa sosyal ağ etkileşimlerinden kesinlikle uzak durulmalıdır.
• Aşırı zaman alacak ve zihni tüm gün meşgul edecek yeni bir hobi öğrenme gibi faaliyetler, sınav sonrasına bırakılmalıdır.
Öncelikle çocukların duygularını dinleyin!
Çocuklarımız, bu süreçte duygusal olarak farklı tepkiler içinde olabilirler. Hastalığa dair endişe, korku ve kaygıları, ders çalışma isteksizliğine ve motivasyon kaybına yol açabilir. Bu nedenle, çocuğun duygularını öteleyerek ders çalışmaya zorlanması, bu hassas dönemde örseleyici bir yaşantıya dönüşerek çocuğun geri kalan tüm eğitim hayatını etkileyebilir.
Bu günlerin elbet telafisi yapılır. O sebeple öncelikle çocuğunuzun duygusal anlamda iyi hissetmesi önemlidir. Bunun için hastalığa yönelik duygularınızı kontrol ederek çocuklarınız üzerinde endişe, panik ve korkuya sebep olmayın. Hastalık hakkında çocuklarınızın çok fazla haber ve bilgi almasını engelleyin. Ona durumun düzeleceğini, bir süre hayat rutinimizin bu şekilde devam etmesi gerektiğini sakin bir dille anlatmaya özen gösterin.
Sınav süreci içinde çocuklarda ‘kazanamazsam beni sevmeyecekler’ gibi bir düşünce bırakmamaya dikkat edin. Çocuk, her şeye rağmen sizin için değerli olduğunu, sınavda istediğiniz performansı gösteremese dahi hayatın devam edeceğini, durumun ona olan sevginizden bir şey kaybettirmeyeceğini bilmek ister.
Hayatını Düzenli Sürdürmesine Destek Olun
Yatış ve kalkış saatleri konusunda okul dönemindeki rutini sürdürmeniz gerektiğini unutmayın. Bu rutine siz de katılın ve çocuğunuzla birlikte geceleri zamanında yatıp sabah ders zamanından en az bir saat önce kalkmayı sürdürün.
Bu dönemde evde sürekli sınavın konuşulması da çocuğu olumsuz etkileyecektir. Bunun yerine pozitif durumlara odaklanın ve evde güzel zaman geçirmeye, olumlu konular hakkında sohbet etmeye dikkat edin. Çocuğunuzu saat tutarak deneme sınavları yapması konusunda cesaretlendirin ancak sınav sonuçlarını değerlendirmesi sorumluluğunu ona bırakın deneme sınav performansı üzerinden çocuğunuzu yargılamayın, kırıcı konuşmalar yapmayın.
Çocuklarımız için de zor bir sürecin içinde olduğunuzu unutmayın. Bu günler geride kalır ancak bu günlerin örselenmiş bir yaşantıya çevrilmesi durumunda karantina günleri çocuğun hayatı boyunca olumsuz etkilerini sürdürebilir. Bu günleri, küresel bir sağlık sorununda kendimizi ve sevdiklerimizi korumak adına evlerimize çekildiğimiz, bir yandan da mümkün olduğunca hayattan kopmamaya çalıştığımız, elimizdeki imkanlar dahilinde eğitimimizi sürdürdüğümüz zamanlar olarak geride bırakmak, bizlerin elinde.
Önce çocuklarımızın psikolojik sağlığı... Gerisi bir şekilde çözülür...

& quot;

& quot;