İzler kaydeder ve sonra söze getirir, dize getirir...

Çocuklar tertemizdir ilk dünyaya geldiklerinde. Önce aciz bir varlıktır, bakıma muhtaçtır, sonra birey olma yolunu tutar yavaş yavaş, sizden bizden onlardan olmayı bırakıp “ben” olma çabası içine girer. Kendine güvenir bazen, bazen de tam tersi bir tutum sergiler ve kapatır kendini dünyaya... Tüm bunları yaşarken doğru bilgiler doğru kaynaklar doğru örnekler arar çevresinden... Sonra arkadaşlar edinir; olumlu ya da olumsuz davranışlar sergiler, kitaplarla tanışır, arayışa girer benlik çabasında... Sorular sorar, cevaplar arar, peki kitaplar hep doğruyu mu öğretir? Hep iyi olana güzel olana mı yönlendirir? Ne getirir çocuğa, ne götürür çocuktan?

Doğru kitap çocuğun gelişim alanına hitap etmeli diyoruz... Diyoruz da doğru kitap tanımı kime göre doğru... Anne babadan ve yılların öğretmenlerinden tutun da yayınevlerine kadar çocuğa uygun kitabın ne olabileceğini bazen bilmiyoruz. Çocuk kitapları hangi pedagojik kriterleri içermeli? Hangi yaş grubu için kaç sayfa olarak tasarlanmalı? Görseller ne kadar yer kaplamalı? Bunlar hep cevap bekleyen sorular. Örnek verecek olursak ikinci sınıf öğrencisi için hazırlanan kitap üç yüz sayfa! Okulöncesi çocukları için hazırlanmış birçok bilindik hikâye ve masal, çocuğu etkileyip hayal dünyasını sınırlandırıyor ya da olumsuz bir algı oluşuyor çocuklarda. Birçok çocuk kitabını elime aldığımda yazarın kitaptaki resimle anlattığı konu arasında bir bağlantı kuramıyorum. Bambaşka pencereden bakıyor anlatırken olay öyküsünü. Empati kurarak yazılmıyor birçok kitap... Çocuktan görünmeyeni bulmasını istiyor, sonra kıssadan hisse pay çıkarmasını.

Gelelim "Çocuk kitapları nasıl olmalı?" ya.... Çocuğa sunulacak kitaplara öncelikle pedagojik açıdan bakılmalı, kitaplarda kendine uygunluk, yaşına uygunluk gelişim düzeyine uygunluk gözetilmeli. Kitap okuma bir iş, bir ödev gibi değil; çocuğun günlük yaşantısının bir parçası olarak görülmeli. Çocukların bunu yapması için de ebeveyninden öğretmenine çocuğun gözünün değdiği herkesin rol model olması gerekiyor. Unutmayalım ki çocuklar ne söylediğimizden daha çok ne yaptığımıza dikkat ederler.  

Elif Zengin - 06 Mart 2020 17:42

Harika