Gökhan COŞKUN

Günümüzde ekonomik kalkınma, yerel iş imkanları ortaya çıkararak istihdam yaratmak, yöre halkını üretime yöneltmek, yerel bazda kişi başına düşen geliri artırmak gibi bir boyut kazanmıştır. Turizm faaliyetlerinin bir bölge de geliştirilmesi ile doğrudan ilişki barındıran tanıtım çalışmalarının yerelde ki etkileri gerek istihdam sağlaması, gerek üretime yöneltmesi ve gerekse bölge de yerel bazda ekonomik kalkınma sağlayacağı gerçekliğini barındırır. Kırsal turizm, genellikle kırsal bölge statüsüne giren bölgede yapılan bir turizm çeşididir. Kırsal turizmde asıl amaç, kırsal bölgedeki yerel halkın, turizm faaliyetlerinden gelir elde etmesi, yerel halkın sosyo-kültürel gelişimini desteklemesi ve turizm faaliyetleri dolayısıyla doğal çevrenin, kültürel, turistik değerlerin korunmasını sağlamaktır. Kırsal turizm denilince akla ilk olarak turizm faaliyetleri gelirken bunun yanında kırsal turizmin bölgedeki tarım, hayvancılık ve yöresel değerleri de içine alan faaliyetler bütünü olduğu unutulmamalıdır. Kırsal turizm, kırsal bölgenin ekonomik gelişimine ve ilişkide olduğu diğer sektörlere önemli katkı sağlar.

Ülkemiz gerek kültürel, gerek tarihi, gerekse tabii güzellikleri açısından oldukça önemli bir hazine. Mücbir alanları ve çevreleri içerisinde turistik dokular barındıran yönetimlerin tanıtım çalışmaları yaparak bölge kalkınmasına pozitif etki etmeyi amaçlamaları gerekmektedir. Kırsal turizmin bir bölgede gelişebilmesi öncelikle bölge halkının, yöresel turistik değerlerin farkında olmasına ve bu değerleri ortaya çıkaracak finansal güce ve bilgiye sahip olmasına bağlıdır. Kırsal turizm, kırsal bölge ile kentsel bölgeler arasındaki gelişmişlik farklarının azalmasına katkı sağlayan bir turizm türüdür.“Çevre (bileşenleri olarak kültürel kaynaklar, doğal kaynaklar) ve turizm, birbiri ile yakından ilişkilidir. Turizmin sürekliliği için doğal ve kültürel kaynakların korunması, geliştirilmesi gerekirken; kültürel ve doğal değerlerin geliştirilmesi için de turizm önemli bir araçtır.” (Uslu & Kiper, 2006: 306) Beypazarı örneğinden hareket eden Uslu ve Kiper ilgili çalışmada turizm faaliyetlerinin yerel yönetimlere olan katkısını sonuç bölümünde şu şekilde belirtmişlerdir; “ Müze rakamlarına göre ilçeyi yılda 2000- 2500 kişi ziyaret ederken, 2004 yılında; 45.000 kayıtlı müze ziyaretcisi olduğu belirlenmiştir. Kente gelen toplam ziyaretçi sayısının ise yaklaşık yılda 200.000 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Buna göre; turist sayısı yaklaşık beş yıl içinde % 1000 oranında artmıştır. Turizm ile birlikte; Beypazarı’nda yok olmaya yüz tutan bazı el sanatları da canlanmıştır. 5 yıl öncesine kadar yaklaşık 8 gümüşçü yer alırken bugün 60 adet ve 73 adet atölye yer almaktadır. Yöresel ürünlerin üretimi artmış ve turistlerin geliş sebeplerinden en önemlileri bu özgün gıdalar olmuştur (dolma, baklava, güveç gibi). Yöreye özgü olan bu gıdaların patenti alınarak kalitesi garanti altına alınmıştır. Bu durum; yöresel gıdaları yeniden gündeme getirdiği gibi büyük oranda aile ekonomisine katkı sağlamaktadır. Bugün yaklaşık 1500 aile, evinde ürettiklerini satarak geçimlerini sağlamaktadırlar.  El sanatları, gıda üretim ve pazarlama gibi aktivitelerle yörede işsizlik büyük oranda azalmıştır. Özellikle kadınlar, tarım ya da ev dışında da çalışma koşullarına sahip olmuşlardır. Kadın, çalışan bir kesim olarak ekonomide söz sahibi olmaktadır. Geleneksel konut dokuları korunmuş ve ilçenin kültürel peyzajının iyileştirilmesine destek olmuştur. 1999 yılında; başlatılan proje ile evlerin dış cepheleri onarılarak kentin özgün, tarihsel dokusunun ön plana çıkarılması hedeflenmiştir. 3.5 yıl içerisinde ise; yaklaşık 500 adet konutun dış cephesi aslına/özgün yapısına uygun olarak restore edilmiştir. Belediye ilçeye yaptığı uygulama nedeni ile ödüller almıştır. Ödül veren bazı kuruluş ve organizasyonlar; “Ankara İş Kadınları Derneği”, Deulcom International”, “Türk Dil kurumu”, “Tarihi Kentler Birliği”, “TUSIAD” vb. dir.  Turizm Geliştirme Derneği kurularak, turizmin yapıcı etkileri ve gücü esnaf, yönetim ve halk arasında eşgüdümün sağlanması hedef alınmıştır.

Uslu ve Kiper’in değerlendirmelerinden de anlaşılacağı üzere küçük bir ilçe misyonunu adeta turistik bir cazibe merkezi haline getiren Beypazarı Yerel Yönetimi bölgenin kalkınması adına gerekli adımları atarak, gastronomi, kültür ve tarihi bir arada sunan turistik bir ürün örneği olmuştur. Hiç kuşkusuz bu turistik ürünün etkisi bölge esnafı ve halkına ekonomik açıdan oldukça ciddi katkılar vermiştir. Turistik bir ürün oluşturma da yerel yönetimler açısından ülkemizde verilebilecek en güzel örneklerden biridir Beypazarı örneği.

Referans Kaynak:

 Uslu, A., & Kiper, T. (2006). Turizmin Kültürel Miras Üzerine Etkileri: Beypazarı/Ankara Örneğinde Yerel Halkın Farkındalığı. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 305-314.