Dr. Rifat OYMAK Kocaeli Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe Eğitimi, roymak@kocaeli.edu.tr

ANADİLİ EĞİTİM ÖĞRETİMİNDE DİLBİLİM ve YAN ALANLARI

Özet

Dilin, uyarım, tasarlayım, üretim ve kullanım incelemeleri, dilin doğasına ilişkin temel dilbilimsel bilgilerin kümelendiği alanlardır. Bunların öncülü ise dil edi- nimdir. Belirtilen alanların arasındaki bağıntı, bir ardışıklık, bir eklenme ile değil, içiçelik ile belirlenmektedir. Kullanım, dilin son ve somut evresidir. Anadili eğili- mi/öğretimi, genel olarak, bu son, somut evre üzerinden yürütülmektedir. Uyarım, bu yazı sınırlığında dilin kullanım öncesi bağlamı olarak adlandırılabilir. Tasarla- yım ise, uyarıma bağlı olarak, dilin devinime geçtiği alandır. Üretim, devinimin başladığı, kullanımın hemen öncesinde sonlanan süreçtir. Bu süreç, dilin, ses, söz- cük, tümce gibi dilbilgisi alanlarını ve sözce, anlam, dildışı bağlam bireysel dil bi- reysel sözlükçe, seçme, yerleştirme gibi alanları kapsar. Kullanım ise, bunlara bağlı olarak, dilin ses ya da yazı ile toplumsal bağlama, dünyaya sunulduğu anlardır. Çalışmada, adıgeçen alanlar ile anadili eğitimi öğretimi arasındaki bağıntı vurgu- lanmaya çalışılmış, öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar kelimeler: anadili eğitimi, dilbilim, metindilbilim, ruhdilbilim

MOTHER LANGUAGE EDUCATION AND LINGUISTICS

Abstract

Language, stimulation, design, production and usage studies are areas where basic linguistic information concerning language nature is clustered. Their predecessor is the language acquisition. The relationship between the fields mentioned is deter- mined by a sequence which is not added. Language usage is final and concrete. Native tendency/teaching, in general, is carried out through this final, concrete phase. In this article, my use of the word ‘stimulation’ is limited to the pre- language context. I propose that language theory and language teaching are closely connected. Language production is the process which incorporates the non-verbal planning of a sentence, and then, the mechanical production of language which in- volves various cognitive centres. For example, complex grammatical, vocabulary and syntactical processes which are contingent on the environmental context. This provides the meaningful foundation of language. Phenomenoligcally, language usage informs an individual’s social connectedness with the social world. Of cour- se, language includes its various forms such as speaking and writing. This study emphasises the relationship between areas of language production, text linguistics, psycholinguistics and language teaching in relation to mother tongue teaching and

e-kitap olarak okumak için tıklayın!