Nuh’un Gemisinden Bandırma Vapuru’na

19 Mayıs 1919’un 105. yılında “istiklal ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşmüş, birinci vazifesi onu muhafaza ve müdafaa etmek olan Türk gençliğinin, içinde bulunacağı vaziyetin imkân ve şeraiti-ni düşünmeden vazifeye atılmak için” Bandırma Vapuru’ndan başka bineceği bir gemi yoktur!

Tevrat, İncil ve Kuran-ı Kerim’de ortak olan Nuhun Gemisi miti, dünyada çok büyük bir felaketin gerçekleşmiş olduğuna ait hemen tüm uygarlıkların bilinçaltına kazınmış antik bir hikâyedir ve ekosistemin kurtulması, varlığının korunmasıyla ilgilidir. 39 farklı dilin kabul ettiği bu anlatı, birçok toplumun kültürel genlerine kodlanmıştır.

Siyasi literatürde sıkça duyduğumuz “Hepimiz aynı gemideyiz!” kalıbında “gemi” metaforu, ülkenin kötü gidişini haber veren, bunun karşısında birlik içinde olmaya vurgu yapan bir klişedir. Gücünü, yukarıda sözünü ettiğimiz genetik kültürel kodlardan almış ve bu nedenle karşı çıkılması oldukça zor bir argümana dönüşmüştür.

Oysa “gemi”, sakin sularda nazlı bir gelin gibi salına salına, güven içinde seyrederken, kimimiz güvertede dalıp gittiğimiz manzaranın güzellikleriyle gözlerimizi ve ruhumuzu yıkarken, kimimizse geminin selameti için, su alabilecek kırık döküklerini kan ter içinde onarmaya çalışırken hiç kimse çıkıp da “Hepimiz aynı gemideyiz!” demez. Sular biraz hırçınlaşıp gemi çalkalanmaya başlayınca güvertedekiler birden ‘aynı gemide’ olduğumuzu anımsar!

Soru şudur: Ülkemizde “istiklal ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşenler”in, “fakrü zaruret içinde harap ve bitap düşmüş olanlar”ın; “gaflet, dalalet ve hatta hıyanet içinde bulunan iktidar sahipleri”yle aynı gemide olmadıklarını söylemeleri yanlış mıdır? Yanlışsa, gemiyi batırmamak için iç cepheyi tahkim etmek görev ve sorumluluğu, güvertede güneşlenip kadehindeki deniz manzarasını yudumlayan gemi sahiplerinin mi, aşağıda çabalayan mürettebatın mıdır?

Tam 105 yıl önce yanıtlanmış bir sorudur bu. 16 Mayıs’ta Osmanlının gemisinden inip Kızkulesi açıklarında demirlemiş Bandırma Vapuru’na binen Mustafa Kemal’in yanında, sadece 18 kurmay, 25 er ve erbaş, 8 müşavir ve kâtip, 21 gemi personeli vardı. “Saltanat ve hilafet makamını işgâl eden Vahdettin” de kaderini ona bağlamış âciz, soysuz, korkak Damat Ferit kabinesi” de İngiliz muhipleri de Amerikan mandacıları da yoktu gemide!

Makineleri eski, pusulası kırık Bandırma Vapuru’nun arkasında ve onu takipte bir İngiliz torpidosu, dümeninde 21 yıllık kaptan İsmail Hakkı Bey vardı. Daha Boğaz’dan çıkamadan İngilizler tarafından didik didik silah ve cephane arandı. Bandırma Vapuru Anadolu’ya silah taşıyor sanıyorlardı; oysa güvertesi bağımsızlık için çarpan yürek, kurtuluş çaresi için çalışan kafa doluydu!

Sonra 23 Nisan doluydu, ulusal egemenlik yani; 30 Ağustos yüklüydü, Başkomutanlık Meydan Muharebesi’nin zaferi yani; tıka basa 29 Ekim’di, 600 yıllık “Şalvarı şaltak Osmanlı / Eğeri kaltak Osmanlı / Ekende yok, dikende yok / Yemede ortak Osmanlı” yoktu, Cumhuriyet vardı… Bandırma, çalkalana çalkalana Samsun’a böyle vardı.

19 Mayıs 1919’un 105. yılında “istiklal ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşmüş, birinci vazifesi onu muhafaza ve müdafaa etmek olan Türk gençliğinin, içinde bulunacağı vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmeden vazifeye atılmak için” Bandırma Vapuru’ndan başka bineceği bir gemi yoktur!

Son 100 yıldır Orta Doğu’nun temel çelişmesinin bu tarafında milli demokratik devrim güçleri, öte tarafında emperyalizmle bütünleşmiş Orta çağ ilişkileri varken, bugün geminin ambarına konacaklar bellidir: Yüzyıllık bir cumhuriyet aydınlanması, bağımsızlık ve günümüzde bilimin ulaştığı nokta.

Nokta!