Orhan Yoncalık ile Psikodrama Üzerine I

Hasan Güneş: Psikodramada geçmiş-şimdi- gelecek bütünlüğünün yeri ve önemi nedir?

Orhan Yoncalık: Bir terapi ve grup çalışması tekniği olan psikodramada geçmiş-bugün-gelecek bütünlüğü kavramı önemlidir. Psikodrama katılımcıların duygusal sorunları anlamalarına ve çözmelerine yardımcı olmayı amaçlar ve geçmiş, şimdiki ve gelecekteki deneyimlerin entegrasyonu terapötik sürecin önemli bir bileşenidir. Psikodramada geçmiş-bugün-gelecek bütünlüğünün yeri ve önemi şöyledir:

Geçmişi Anlamak: Psikodramada katılımcılar sıklıkla geçmişlerindeki önemli olay ve ilişkileri yeniden canlandırırlar. Bu geçmiş olumsuz deneyimlere ve travmalara değinmek için kullanılır. Geçmiş deneyimleri yeniden canlandırmak, bireylerin duygusal yaralarını iyileştirmesine ve bu geçmiş deneyimlerle daha sağlıklı baş etme yollarını öğrenmesine olanak tanır.

Şimdiki Anın Farkındalığı: Psikodrama aynı zamanda şimdiki anın farkındalığını artırmak için de kullanılır. Katılımcılar, duygusal deneyimlerini yeniden canlandırarak ve ifade ederek, mevcut duygusal durumlarını daha iyi anlayacak ve kabul edeceklerdir. Bu, duygusal düzenlemeyi teşvik eder ve bireyin şu anda karşı karşıya olduğu zorlukları daha iyi anlamasına yardımcı olur.

Gelecek Perspektifi: Psikodrama, katılımcıların gelecek senaryolarını canlandırmalarına olanak tanır. Bu, bireylerin gelecekteki potansiyel sonuçları keşfetmelerine ve bunlarla nasıl başa çıkabileceklerini planlamalarına yardımcı olabilir. Gelecek perspektifi, bireylerin kendi potansiyellerini görmelerine ve yaşamlarında olumlu değişiklikler öngörmelerine olanak sağlayabilir.

Duygusal İyileşme ve Büyüme: Psikodramada geçmiş-şimdi-gelecek bütünlüğü, duygusal iyileşmeye ve kişisel gelişime katkıda bulunur. Katılımcılar duygusal yaraları iyileştirme, güncel sorunları ele alma ve daha sağlıklı bir geleceğe hazırlanma üzerinde çalışabilirler. Süreç duygusal iyileşmeye ve kişisel gelişime yol açabilir.

Özetle, psikodramada geçmiş-şimdi-gelecek bütünlüğü, bireylerin duygusal yaşamlarını anlamalarına, iyileştirmelerine ve hazırlanmalarına yardımcı olmak açısından hayati öneme sahiptir. Bu terapötik yaklaşım, katılımcıların duygusal deneyimlerini derinlemesine keşfetmelerine olanak tanır ve kişisel gelişim ve değişim için bir temel sağlar.

Hasan Güneş: Psikodramanın temel işlevlerine değinir misiniz?

Orhan Yoncalık: Psikodrama, bireylerin duygusal ve kişilerarası sorunları keşfetmesine ve ele almasına yardımcı olmak için rol yapma, yaratıcı eylem ve grup dinamiklerini içeren terapötik ve ifade edici bir tekniktir. Psikodramanın temel işlevleri şunlardır:

• Kendini Keşfetme: Psikodrama, bireylerin düşüncelerini, duygularını ve deneyimlerini keşfetmeleri için güvenli ve yapılandırılmış bir ortam sağlar. Rol yapma ve yaratıcı ifade yoluyla katılımcılar kendi duyguları, davranışları ve bunların altında yatan sorunlar hakkında fikir sahibi olabilirler.
• Duygusal Dışavurum: Psikodrama, bireylerin destekleyici bir ortamda bastırılmış duygularını ifade etmelerine ve dışavurmalarına olanak tanır. Duygusal deneyimleri canlandırma ve paylaşma süreci, terapötik olabilen ve duygusal iyileşmeyi teşvik edebilen katarsise yol açabilir.
• Problem Çözme: Katılımcılar, kişilerarası çatışmalar üzerinde çalışmak, kararlar vermek ve problem çözme becerilerini geliştirmek için psikodramayı kullanabilirler. Rol yapma özelliği, gerçek hayattaki sorunlara farklı yaklaşımlar ve çözümler denemelerine olanak tanır.
• Empati ve Perspektif Alma: Psikodrama, katılımcıları başkalarının rollerine adım atmaya teşvik eder, bu da empatiyi ve farklı bakış açılarının daha iyi anlaşılmasını teşvik eder. Bu özellikle çatışmaların çözümünde ve ilişkilerin iyileştirilmesinde yararlı olabilir.
• İletişim Becerileri: Gruptaki diğer kişilerle rol oynama ve etkileşim yoluyla bireyler iletişim becerilerini uygulayabilir ve geliştirebilirler. Kendilerini nasıl daha etkili ve empatik bir şekilde ifade edebileceklerini öğrenirler.
• Yaratıcılığın Teşvik Edilmesi: Psikodrama, hayal gücünün kullanılması ve sahnelerin ve senaryoların yaratılması yoluyla yaratıcı ifadeyi teşvik eder. Bu özellikle sözlü ifadede zorluk yaşayanlar için faydalı olabilir.
• Kendine Güven Oluşturmak: Katılımcılar başarılı bir şekilde rol yapma ve yaratıcı ifadeye katıldıkça, genellikle kendilerine olan güvenlerinde ve özsaygılarında bir artış yaşarlar. Destekleyici bir ortamda zorlukların üstesinden gelmek, başarı hissine yol açabilir.
• Travmayı ve Geçmiş Sorunları Çözmek: Psikodrama geçmiş travmaları ve çözülmemiş sorunları ele almak için kullanılabilir. Katılımcılar kapanış ve şifa elde etmek için geçmiş olayları yeniden canlandırabilir ve işleyebilir.
• Grup Bağlılığı: Psikodrama genellikle grup ortamlarında yürütülür ve grup uyumunu ve desteğini artırabilir. Duygusal deneyimleri paylaşmak ve birbirlerinin dramalarına katılmak, katılımcılar arasında bir topluluk ve anlayış duygusu yaratabilir.
• Kişisel Gelişim ve Değişim: Sonuçta psikodrama kişisel gelişim ve değişim için bir araçtır. Bireylere duygusal zorlukların üstesinden gelme, içgörü geliştirme ve yaşamlarında olumlu değişiklikler yapma fırsatı sunar.

Psikodrama, bireysel terapi, grup terapisi, aile terapisi ve eğitim ortamları dahil olmak üzere çeşitli terapötik bağlamlarda uygulanabilen çok yönlü bir tekniktir. Kişisel gelişim, ilişkiler ve duygusal refah ile ilgili sorunların ele alınmasında özellikle etkili olabilir.

Hasan Güneş: Psikodramada neden duygusal boşalma ve içgörü birlikte ele alınmak zorundadır?

Orhan Yoncalık: Psikodramada duygusal dışavurum ve içgörünün birleşimi terapötik sürecin temel bir yönüdür ve bunların bir arada ele alınması çeşitli nedenlerden dolayı çok önemlidir:

• Duygusal Bütünleşme: Duygusal dışavurum, katılımcıların güvenli ve destekleyici bir ortamda yoğun duygularını ifade etmelerine ve işlemelerine olanak tanır. Duygusal ifade içgörüyle birleştirildiğinde, bireyler duygularının kökenlerini, tepki kalıplarını ve geçmiş deneyimlerin mevcut duygusal durumlarını nasıl etkilediğini daha iyi anlayabilirler. Bu bütünleşme bireylerin duygularını anlamlandırmalarına yardımcı olur ve duygusal bütünleşmeyi teşvik eder.
• Anlayışı Derinleştirme: İçgörü, duygusal deneyimlere bağlam ve anlam sağlar. Bireyler neden öyle hissettiklerine dair içgörü kazanarak duygu ve davranışlarının altında yatan nedenleri keşfedebilirler. Bu daha derin anlayış, duygusal sıkıntının temel nedenlerini ele almak için gerekli olabilir.
• İyileşme ve Katarsis: Duygusal dışavurum, bastırılmış duyguların güçlü bir şekilde serbest bırakılması olan katarsise yol açabilir. Ancak katarsis tek başına kalıcı bir değişime veya iyileşmeye yol açmayabilir. İçgörüyle birleştirildiğinde, duygusal dışavurum daha yapıcı ve tedavi edici bir şekilde kanalize edilebilir ve bu da daha derin ve kalıcı bir iyileşme sürecine yol açabilir.
• Davranış Değişikliği: Duygusal içgörü, bireylerin duygularının davranışlarını nasıl etkilediğini anlamalarına yardımcı olur. Bu farkındalık kişinin hayatında olumlu değişiklikler yapması için kritik öneme sahiptir. Katılımcıların alternatif yanıtları ve baş etme stratejilerini değerlendirmelerine olanak tanır, böylece faydasız kalıpları kırar.
• Güçlendirme: Duygusal dışavurum ve içgörünün birleşimi, katılımcıların duygusal tepkilerini kontrol altına almalarına ve daha bilinçli seçimler yapmalarına olanak tanır. Bu güçlendirme, artan özgüvene ve daha büyük bir kişisel eylemlilik duygusuna yol açabilir.
• Bütünsel Şifa: Psikodrama, kişinin deneyiminin duygusal, bilişsel ve davranışsal yönlerini ele almayı amaçlar. Duygusal dışavurum ve içgörüyü bir arada ele alan psikodrama, iyileşme ve kişisel gelişime daha bütünsel bir yaklaşım sağlar.
• Geçmiş Sorunların Çözümü: Duygusal dışavurum, geçmiş travmaların ve duygusal yaraların çözülmesinde özellikle etkili olabilir. Bunu içgörüyle birleştirmek, bireylerin genellikle geçmiş sorunlardan iyileşmek için gerekli olan bir kapanış ve anlayış duygusu kazanmalarına yardımcı olur.
• Geliştirilmiş Başa Çıkma Becerileri: İçgörü, bireylerin duygularını yönetmek için daha uyumlu başa çıkma stratejileri ve araçları belirlemelerine yardımcı olur. Bu, duygusal sağlığınızı geliştirmek ve hayatın zorluklarıyla etkili bir şekilde başa çıkmak için gereklidir.

Özetle, psikodramada duygusal dışavurum ve içgörünün bütünleştirilmesi, kapsamlı ve etkili bir terapötik süreç için esastır. Bu kombinasyon, bireylerin yalnızca duygularını ifade etmelerine ve işlemelerine değil, aynı zamanda duygusal deneyimler hakkında daha derin bir anlayış kazanmalarına da olanak tanıyarak kalıcı kişisel gelişime ve duygusal iyileşmeye yol açar.

Hasan Güneş: Psikodramada fizikselortamın niteliklerineler olmalıdır?

Orhan Yoncalık: Psikodramadaki fiziksel çevre, terapötik keşif ve ifade için güvenli ve elverişli bir alan yaratmada çok önemli bir rol oynar. Psikodrama uygulamalarının yapılacağı fiziksel çevreye ilişkin bazı nitelikler ve düşünceler şunlardır:

• Güvenlik: Çevrenin en önemli kalitesi güvenliktir. Katılımcılar kendilerini ifade etme ve rol yapma ve duygusal keşif yapma konusunda fiziksel ve duygusal olarak güvende hissetmelidir. Alan tehlikelerden arınmış olmalı ve güvenlik hissi sağlamalıdır.
• Gizlilik: Fiziksel ortam, katılımcıların gizliliğine saygı duymalıdır. Psikodrama grubunda olup bitenlerin özel kalmasını ve gizliliği ihlal etmemesini sağlamak sağlıklı bir terapötik ortamın ön koşuludur, olmazsa olmazıdır.
• Konfor: Alan rahat olmalı ve rahatlamaya ve duygusal ifadeye olanak sağlamalıdır. Yeterli oturma düzenlemeleri, sıcaklık kontrolü ve aydınlatma, katılımcıların genel konforuna katkıda bulunabilir.
• Esneklik: Ortam psikodrama seansının ihtiyaçlarına göre uyarlanabilir olmalıdır. Rol yapma, grup tartışmaları veya sanata dayalı aktiviteler gibi çeşitli aktivitelere uyum sağlayacak şekilde yeniden yapılanmaya izin vermelidir.
• Yeterli Alan: Hareket, rol oynama ve diğer ifade faaliyetleri için yeterli alan gereklidir. Alan sıkışık hissettirmemeli ve katılımcıların terapötik sürece fiziksel olarak katılabilecekleri genişliğe sahip olmalıdır.
• Duygusal İfade Araçları: Psikodrama uygulamalarında sahnenin düzenlenmesinde kullanılabilecek nesneler dekor olarak kullanılabilecek her türlü malzeme ve araç ve yaratıcı materyaller mevcut bulunmalıdır.
• Doğal Unsurlar: Bitkiler, doğal aydınlatma ve dış mekân manzaraları gibi doğal unsurların bir araya getirilmesi, psikodrama alanında sakinleştirici ve besleyici bir atmosfer yaratabilir.
• Ses Kontrolü: Fiziksel ortam, terapötik süreci etkileyebilecek dış gürültüyü ve dikkat dağıtıcı unsurları en aza indirmelidir. Ses yalıtımı veya sessiz bir yer seçmek faydalı olabilir.
• Grup Düzenlemesi: Oturma düzeni katılımcılar arasındaki etkileşimi kolaylaştırmalıdır. Bir daire veya yarım daire düzenlemesi genellikle açık iletişimi ve aktif katılımı teşvik eder.
• Duygusal Güvenlik: Fiziksel çevre, yargılayıcı olmayan ve empatik bir atmosfer yaratarak duygusal güvenliği teşvik etmelidir. Katılımcıların duygusal keşiflerinde kabul edildiklerini ve desteklendiklerini hissedecekleri bir alan olmalıdır.
• Sembolik Unsurlar: Sanat eserleri, nesneler veya resimler gibi çevredeki sembolik unsurların bir araya getirilmesi, katılımcılara psikodrama faaliyetleri sırasında görsel ipuçları ve ilham sağlayabilir.
• Erişilebilirlik: Alan, fiziksel engelli olanlar da dahil olmak üzere tüm katılımcılar için kolayca erişilebilir olmalıdır. Fiziksel sınırlamalara dayalı katılımın önünde herhangi bir engel olmadığından emin olunmalıdır.
• Doğru Havalandırma: Özellikle uzun psikodrama seanslarında taze ve rahat bir atmosferin korunması için yeterli havalandırma şarttır.
• Bakım: Temiz, davetkar ve besleyici bir alan yaratmak için çevrenin bakımlı olması gerekir. Dağınıklık ve bakımsızlık, dikkat dağıtıcı olabilir ve terapötik sürece zarar verebilir.

Özetle, psikodramadaki fiziksel ortam güvenliğe, rahatlığa, uyumluluğa ve duygusal ifade desteğine öncelik vermelidir. Psikodrama oturumlarının başarısı ve katılımcıların duygusal iyileşmesi ve büyümesi için sıcak ve elverişli bir alan yaratmak çok önemlidir.