Anasayfa Künye Danışman ve Editörler Son Dakika Arşiv Facebook Twitter

Milli Eğitim Bakanlığı'nın Araştırma Geliştirme (Ar-Ge) Birimleriyle İmtihanı-2

Dr. Cemil KURT yazdı

Kategori: Eğitim Bilimleri - Tarih: 11 Nisan 2023 14:18 - Okunma sayısı: 4.355

Milli Eğitim Bakanlığının Araştırma Geliştirme (Ar-Ge) Birimleriyle İmtihanı-2

Dr. Cemil KURT

Önsöz: Değerli dostlar, sevgili okuyucular. Dört ay gibi bir süre yazılarıma bu platformda ara vermek zorunda kaldım. Doktora çalışmalarımın tez yazım süreci, İngilizce çeviri ve bitirme aşamaları vardı. İşletme Yönetimi Doktorasını bitirdik. Hayırlara vesile olur inşallah. Doktora çalışmalarım sürecinde destek ve katkılarını esirgemeyen başta Sayın Hasan Güneş Hoca’m olmak üzere tüm değerli dostlarıma teşekkür ediyorum…

Millî Eğitim Bakanlığı 2008 yılında çıkardığı bir yönetmelik ile taşra teşkilatlarında Ar-Ge birimlerini kurmuştur. Bu birimlerin temel amacı taşrada değişim ve dönüşüme katkı sağlayarak, değişim ve dönüşümün kurumsallaşmasına katkı vermesini sağlayacak yerel politikalar geliştirmek ve uygulamalarında yer almak olarak söylenebilir. Bu açıdan MEB Ar-Ge birimleri başlangıçta kuruluş felsefesi açısından önemli görevler üstlenen ve beklentilerin yüksek olduğu birimlerdir. Bununla birlikte MEB bir adım daha atarak 2016 yılında Strateji Geliştirme Başkanlığına bağlı Ar-Ge, Kalite ve İzleme Daire Başkanlığını kurarak Bakanlık düzeyinde kurumsallaşma yoluna da gitmiştir. Bakanlığın bu birimi kurması taşradaki Ar-Ge birimlerinin koordinasyonunu ve eşgüdümünü sağlamanın yanında, Bakanlık içerisinde Ar-Ge süreçlerinin kurumsallaşmasını öngörmüştür. Burada taşradaki Ar-Ge çalışmalarının, Bakanlık Ar-Ge birimine önemli bir katalizatör olduğu görülmektedir. Taşra Ar-Ge süreci kuruluş ve ilk uygulamalar sürecinde başarılı sayılacak bir yol aldığı söylenebilir. Ayrıca MEB 2023 Vizyon belgesinde Ar-Ge çalışmalarına geniş yer vermiştir. Bu destek ile birlikte Ar-Ge birimlerinin o dönem bir miktar dağınık görünen çalışmalarını Vizyon 2023 belgesi çerçevesinde toparlanmasını sağlamaya çalışmıştır.

MEB Ar-Ge birimlerinin; stratejik yönetim ve planlama, iç kontrol sistemi, idareyi geliştirme, hizmetlerin niteliğini artırma ve proje geliştirme gibi önemli ve stratejik faaliyet alanları bulunmaktadır. Bu kapsamda Ar-Ge birimlerinde görev alacak/alan öğretmen ve yöneticilerin nitelik çerçevesi; eğitim örgütlerinin değişimine öncülük eden uzman kişilerden oluşması üzerine benimsenmiştir. Bu uzmanlık biçimi ile eğitim örgütlerinde kaliteyi artırmak amacına yönelik yürütülen çalışmalarda tekrarların önlenmesi ve faaliyetlerin tek elden yürütülmesini sağlayacak nitelik önceliklenmiştir.

MEB’in Ar-Ge yolculuğunda ulaşmak istediği hedefler bu birimlere tanımlanan görevlerde yatmaktadır. Buna göre Ar-Ge biriminde görev alacakların nitelikleri aşağıda verilmiştir:

Ar-Ge biriminin görev alanına giren konularda mahalli hizmet içi eğitim faaliyetlerinde eğitim görevlisi olarak yer almak. Öğretim yılı başında hazırlayacakları eğitim ve rehberlik planı doğrultusunda ilçe, okul ve kurumlara yerinde, rehberlik amaçlı eğitimler vermek. Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü ve Bakanlık merkez birimleri tarafından verilen Ar-Ge birimi görevleri kapsamındaki görevleri yürütmek. Süreli ve süresiz yayın, web sitesi, Ar-Ge bülteni ve el broşürü gibi materyallerin hazırlanmasında görev alarak, birim çalışmalarının kamuoyuyla paylaşılmasını sağlamak. Çalışmalarını mevzuata uygun yürütmek; bilgi ve belgelerin rehberlik ve denetim birimlerinin denetimine ve Bakanlığın kontrolüne hazır hâlde düzenli bir şekilde tutulmasını sağlamak gibi önemli rolleri görülmektedir.

MEB Ar-Ge birimleri; araştırma, stratejik planlama ve kalite geliştirme ekibi (ASKE) ile projeler ekibi (PEK) olmak üzere iki ekipten oluşturulmuştur. Ar-Ge birimlerinin kuruluşunda ve 15 yıllık işleyişinde temel ağırlık ASKE ekibinin üzerine planlanmıştır. ASKE, MEB yönetim süreçlerindeki değişimi ve dönüşümü hem Bakanlık, hem taşra teşkilatlarında sahaya anlatarak ve bu konuda eğitim hatipliği yaparak, değişime ait izleme ve değerlendirmeler ile önerileri Taşradan Bakanlığa aktaracak bir görev yapısında düşünülmüştür. Ancak uygulama pratiğinde bu maalesef istenilen düzeyde olmamıştır. ASKE birimleri zamanla işlevselliğini kaybetmeye başlamıştır.

Bu bakımdan ASKE biriminin temel görevleri; bulundukları taşra teşkilatının stratejik plan, performans programı/yıllık plan, eylem planı ile izleme ve değerlendirme raporlarının hazırlanması; Bakanlık stratejik planı ve performans göstergelerinin izlenmesi ve taşrada yapılan planlamalar ile ilişkilendirilmesi; kurumsal kapasitenin artırılmasına yönelik iş ve işlemlere ait politikaların oluşturulması; ilin eğitim kalitesinin artırılması için ihtiyaç analizleri yaparak bu konularda araştırmalar ve projeler yürütülmesi; il MEM’in kamu kurumları, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları ile birliği protokolü içerisinde eğitim ve öğretimle ilgili ihtiyaç analizlerini belirleyerek konferans, seminer, sempozyum ve paneller ile kurumsal kapasitelerini güçlendirmesini sağlamak olarak belirlenmiştir.

Projeler ekibinin temel görevleri ise; ulusal, uluslararası, bölgesel ve yerel ölçekte proje fikirleri hazırlamak, yürütmek ve çıktılarını raporlamak üzerine kurulmuştur. Bununla beraber okul/kurumların, proje hazırlama, sunma ve yazma kapasitesini geliştirmek; proje çağrılarını yerel, ulusal ve uluslararası hibe fonlarını, eğitim kurumlarına tanıtmak ve bu bağlamda projeler hazırlanmasında eğitim kurumlarına teknik destek sağlamak, sonuçlarını izlemek ve raporlamak diğer temel görevleri olarak belirlenmiştir.

Araştırma yazımız devam edecektir…

KAYNAKLAR:

Ahuja, G., & Katila, R. (2004). Where do resources come from? The role of idiosyncratic situations. Strategic management journal, 25(8?9), 887-907.

Demir., A. Z. (2014). Ar-Ge ve İnovasyon Tercihlerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.

Durğun, H. (2020). Eğitimde Ar-Ge'nin Önemi ve Ar-Ge Biriminin Faaliyetlerine İlişkin Yönetici ve Öğretmen Görüşleri (Van İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.

Kurt, C., Ercan, G., & Kılıç, Z. (2019). Ar-Ge birimlerinde çalışanların değişim ve dönüşüme ait algıları: 81 il örneği. EYFOR-9, Bildiri Kitabı, 45.

MEB. (2014). Milli Eğitim Müdürlükleri Araştırma Geliştirme (AR-GE) Birimleri Yönergesi. https://www.meb.gov.tr/il-mill-egitim-mudurlukleri-arastirma-gelistirme-ar-ge-birimleri-yonergesi/duyuru/6820, (Erişim: 31.03.2023).

Türkmenoğlu., B. Ş. (2021). Okullarda ve Milli Eğitim Müdürlüğü'nün Ar-Ge Projeler Biriminde Yürütülen Eğitim Projelerinin Farklı Açılardan Değerlendirilmesi (Malatya İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.

Yorumlar (6)