UZMAN PSİKOLOJİK DANIŞMAN EMİN OKAN OKYAY ile “OYUN TERAPİSİ” HAKKINDA

Hülya Kandemir Yavuz: Hocam öncelikle “Oyun Terapisi” hakkında söyleşimizi kabul ettiğiniz için çok teşekkür ediyoruz.

Hülya Kandemir Yavuz: Oyun terapisi nedir?

Uzman Psikolojik Danışman Emin Okan Okyay:

Oyun Terapisi, çocuk, kendisini oyun ile ifade eder. Çocukların kendilerini oyunla ifade etmeleri gelişimin doğal ve normal bir parçasıdır. Yetişkinler kendilerini sözcükler ile ifade ederken, çocuklar kendilerini ifade ederken sözcükler yerine beden dillerini ve oyunu daha sık kullanmaktadırlar.

Kurdukları oyunlar aracılığı ile dünyayı ve kendilerini nasıl algıladıklarını, düşüncelerini, duygularını, ihtiyaçlarını, arzularını ifade ederler. Bir başka deyişle, insan olmanın tüm ruhsal süreçlerini oyun aracılığı ile ortaya koymaktadırlar. Oyunun, iletişim işlevinin yanı sıra başka konulara da aracılık ettiğini unutmamak gerekir. Oyun, çocuğun kendisine alan açma, yalnız kalabilme, empati kurabilme, kişilerarası ilişkileri sağlıklı şekilde öğrenebilme, dikkat, öğrenme, yaratıcılık gibi becerilerini geliştirdiği bir araçtır.

Hülya Kandemir Yavuz: Neden oyun terapisi uygulamasını seçmeliyiz?

Uzman Psikolojik Danışman Emin Okan Okyay:

Yetişkinler nasıl psikoterapi sürecinde duygu ve düşüncelerini ifade edebilme imkanı buluyorsa, çocuklar için de duygu ve ihtiyaçların ifade edilmesi oyun aracılığıyla olmaktadır. Oyun terapisi, çocukların bazı duygu ve deneyimleri yaşamasına fırsat sağlar. Bu süreçte terapist çocuğun iç dünyasını, yaşantılarını ve duygularını anlama imkanı bulur. Örneğin çocuk terapiste karşı saldırgan davranışlar sergileyebilir, bir silahla onu öldürmek isteyebilir, oyun terapisi süreci çocuğa öncelikle birinci elden bu saldırgan duygularını yaşama ve boşalma şansı verir. Çocuk için bu duyguların kontrolünü sağlama, aynı zamanda uygun terapötik sınırların konmasıyla, kendini kontrol etme becerisi de geliştirmektedir.

• Özellikle küçük çocuklarda gelişimsel olarak sözcük dağarcığı yeterli değildir.
• Doğaları gereği çocuklar hareketlidir. Bu nedenle 45 dakikalık bir seans süresi boyunca hareketsiz kalmakta zorlanırlar. Oyun terapi yaklaşımları çocukların hareket etme özgürlüklerini kısıtlamaz
• Çocuklar, onlar için eğlenceli olmayan etkinliklerden kolayca sıkılabilirler, eğlendikleri etkinlikleri ise sürdürmek isterler. Oyun terapisi çocukların eğlendiği etkinlikleri barındırır. Terapinin devamlılığı açısından da oyun terapisi çocuklar için uygundur.

Hülya Kandemir Yavuz: Oyun terapisine kaç yaş aralığı için, kimlere başvurulur?

Uzman Psikolojik Danışman Emin Okan Okyay:

2-12 yaş arasındaki çocuklarda görülen pek çok farklı psikolojik sorunda ‘Oyun Terapisi’ uygulanmaktadır. Çocuklarda, depresyon, yas, anne baba kaybı, takıntılar, kaygı bozuklukları, travma, istismar ve taciz, boşanma, alt ıslatma, kaka kaçırma, kardeş kıskançlığı, duygusal problemler, uyum problemleri, okul problemleri, davranış problemleri, uyku, yeme problemleri, özgüven sorunları, sosyal beceri sorunları ve kronik durumu olan çocuklarda uyum aşamasında oyun terapisinin etkili sonuçlarını net bir şekilde görüyoruz.

Hülya Kandemir Yavuz: Oyun terapisi günlük oyundan farklı mıdır?

Uzman Psikolojik Danışman Emin Okan Okyay:

Elbette farklıdır. Öncelikle Oyun terapisti ruh sağlığı alanında uzman ( psikolojik danışman ya da psikolog) bir kişidir. Bu uzmanlığına ek olarak oyun terapisi alanında eğitim verme yetkinliğine sahip bir uzmandan eğitim ve süpervizyon almış olması gerekmektedir.

Oyun terapisi; oyun terapisti, oyun terapi odası ve oyun terapisine özgü oyuncaklar ile sağlanır. Çocuğun oyunu, her zaman aynıdır ancak oyun terapisinde, uzman terapistçe anlamlandırılır, iyileştirici özelliği vurgulanır ve ortaya çıkarılır. Çocuğun oyunda oluşturduğu sembolik anlatımlar oyun terapisti tarafından anlaşılır. Oyun terapisti, çocuğun kurduğu oyundan yola çıkarak çocuğun iç dünyasını ifade etmesine olanak sağlar. Çocukların günlük oynadıkları oyunlar, oyun terapi seansında oynadıkları oyundan içerik olarak farklı olmasalar bile işlevsel olarak farklıdır. Dolayısıyla oyun terapisi, günlük oynanan oyundan farklıdır.

Hülya Kandemir Yavuz: Oyun terapisi için gerekenler nelerdir?

Uzman Psikolojik Danışman Emin Okan Okyay:

Oyun terapisinde neredeyse her oyuncak çocuğun durum ve problemine göre kullanılabilir. Elbette bu oyuncakları belli bir kuram ve disiplin çerçevesinde çocuğa vermek gerekir. Terapide yönlendirmenin sebebi ne olursa olsun, terapist çocukla beraber problemi deneyimleme ve problemin üzerine çalışma şansı bulur. Oyun terapisinde kullanılan bazı oyun materyalleri şunlar olabilir

Gerçek yaşam oyuncakları: Oyuncak ailesi-evi-ev eşyaları, kuklalar, telefon, araba, uçak vs...

Dışa vurum ve agresif dürtü oyuncakları: Kum torbası, oyuncak tabanca, oyuncak askerler, sinirli kuklalar, bıçak vs...

Yaratıcı dışavurum ve duygusal açılım oyuncakları: Makas, oyun hamurları, insan ve hayvan el kuklaları, maskeler, boyalar, yapıştırıcılar, boya kalemleri vs...

Hülya Kandemir Yavuz: Oyun terapisinde kullanılan yaklaşımlar nelerdir?

Uzman Psikolojik Danışman Emin Okan Okyay:

Birçok yaklaşım bulunmaktadır. En yaygın kullanılanları

• Bilişsel Davranışçı Oyun Terapisi,
• Filial Terapi,
• Deneyimsel Oyun Terapisi,
• Adleryan Oyun Terapisi,
• Psikodinamik Oyun Terapisi
• Çocuk Merkezli Oyun Terapisi
• Kukla Terapidir

Hülya Kandemir Yavuz: Oyun terapisi çocuğa neler kazandırır?

Uzman Psikolojik Danışman Emin Okan Okyay:

Oyun terapisi çocukların;

• Duygularını daha iyi tanımalarını ve anlamalarını,
• İhtiyaçlarının karşılanması için, duygularını uygun yollarla ifade edebilmeyi,
• Problem çözme becerilerinin gelişmesini,
• Problemli davranışlarının azalmasını,
• İçsel çatışmalarını çözmeleri,
• Kendilerini ifade etmelerini ve seslerini duyurmaları,
• Özgüvenlerinin artması,
• Öz kontrollerinin gelişmesini,
• Davranışlarının sorumluluğunu almalarını sağlar…

Hülya Kandemir Yavuz: Hocam değerleri görüşlerinizi bizimle paylaştığınız için hem Nirvana Sosyal Bilimler Sitesi hem de okuyucularımız adına çok teşekkür ederiz.