EĞİTİM SENDİKACILIĞI

Prof. Dr. Ali Rıza ERDEM
Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi

Sendikacılık, sendika amaçlarının en üst düzeyde gerçekleştirilmesine yönelik etkinlikleri kapsamaktadır. Sendikacılığın belirleyicisi sendikanın var olma nedeni olan amaçlar ve buna yönelik gerçekleştirilen etkinliklerdir. Sendika amaçlarının en üst düzeyde gerçekleştirilmesi, sendikanın varlığını sürdürmede ve kendini değişen şartlara göre yenilemede avantaj sağlamakta ve elini güçlendirmektedir. Sendikacılık “sendikanın amaçlarını en üst düzeyde gerçekleştirebilmek için, sendikal etkinlikleri amaçları gerçekleştirmeye yönelik etkin bir biçimde organize etmek ve işe koşmak” olarak tanımlanabilir.

Eğitim sendikası, var olma nedeni olan amaçlarını gerçekleştirmek üzere sendikal etkinliklerini gerçekleştirirken aynı zamanda sendikacılığını da belirlemekte ve ortaya koymaktadır. Eğitim sendikalarının ortaya koyduğu sendikacılık anlayışı 19. yüzyıldan itibaren sendikaların amaçlarını gerçekleştirmek üzere ortaya koyduğu sendikacılık anlayışlarından bağımsız değildir. Üyelerinin mesleki menfaatlerini korumaya odaklanan eğitim sendikacılığı “profesyonel/mesleki sendikacılık”, üyelerinin ekonomik çıkarlarını korumaya odaklanan eğitim sendikacılığı “endüstriyel sendikacılık”, sınıf dayanışmasına ve toplumsal adalete odaklanan eğitim sendikacılığı “sosyal/toplumsal adalet sendikacılığı” olarak adlandırılmaktadır.
Eğitim sendikaları “profesyonel/mesleki sendikacılık yaklaşımı”nı benimsemişse öncelikle öğretmenlik mesleği, eğitim ve eğitim hizmetinin üretildiği okula odaklanmaktadır. Eğitim sendikaları “endüstriyel sendikacılık yaklaşımı”nı benimsemişse öncelikle ücretlere, özlük haklarına, çalışma koşullarına ve iş güvenliğine odaklanmaktadır. Eğitim sendikaları “sosyal/toplumsal adalet sendikacılığı yaklaşımı”nı benimsemişse öncelikle sendika içi demokrasiye, eğitimde fırsat ve imkân eşitliğine, diğer toplum örgütleriyle iş birliğine ve toplumsal sorunların çözümüne odaklanmaktadır.
Eğitim sendikalarının amaçlarını gerçekleştirmek üzere uyguladığı “profesyonel/mesleki sendikacılık yaklaşımı”, eğitim sisteminin öğeleri olmak üzere eğitimin niteliğini artırma, öğretmen yetiştirme, öğretmenlik meslek standartlarının geliştirilmesine olumlu katkı yapmaktadır. Eğitim sendikalarının amaçlarını gerçekleştirmek üzere uyguladığı “endüstriyel sendikacılık yaklaşımı”, öğretmenlerin ekonomik haklarının iyileştirilmesine katkı sunmaktadır. Eğitim sendikalarının amaçlarını gerçekleştirmek üzere uyguladığı “sosyal/toplumsal adalet sendikacılığı yaklaşımı,”, eğitimde fırsat ve imkân eşitliğinin sağlanmasında, eğitim ve eğitim iş görenleriyle yapılacak etkinliklerde diğer toplum örgütleriyle işbirliğini, eğitimi doğrudan ve dolaylı olarak etkileyen toplumsal sorunların çözümüne odaklanmayı sağlamaktadır.
Kaynak
Erdem, A. R. (2022). Dünyada ve Türkiye’de eğitim sendikası ve sendikacılığı. Ankara: Sobil Yayıncılık.