EĞİTİM SENDİKASI

Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi
Toplumda çeşitli amaçlarla kurulmuş ve hemen hemen tüm alanlarda faaliyet gösteren birçok sivil toplum örgütü bulunmaktadır. Sivil toplum örgütleri diğer sivil toplum örgütlerinden ve kamu-özel örgütlerden etkilenmekte ve etkilemektedir. Sivil toplum örgütleri toplumdaki her kesimi ve bireyi doğrudan ya da dolayı olarak içine almakta ve etkilemektedir. Sivil toplum örgütlerinden biri de çalışanların haklarını ve çıkarlarını koruyan ve geliştiren sendikadır.
Bir çıkar örgütü olarak sendika, örgütlü mücadeleyle elde ettiği kazanımlarla çalışanlar başta olmak üzere toplumdaki tüm bireyleri ve kesimleri doğrudan ya da dolaylı olarak etkilemektedir. Sendika, örgütlü mücadeleyle üyelerinin hak ve çıkarlarını korumakta ve geliştirmektedir. Sendika, gelişmemiş ülkelerden gelişmiş ülkelere kadar örgütlü mücadeleyle tüm çalışanların hak ve çıkarlarını korumada ve geliştirmede anahtar konumundadır. Bu açıdan değerlendirildiğinde sendika, çalışanların örgütlenme bilincinin gözle görülür, elle tutulur hale gelmesi, halk deyimiyle ete ve kemiğe bürünmesidir.
Eğitim iş görenleri, toplumdaki bireylere özellikle toplumun geleceği olarak nitelendiren yeni nesile eğitim hizmetini sunduğundan dolayı toplum nazarında diğer kamu görevlilerine göre daha saygın bir konuma sahiptir. Toplumdaki bireylere eğitim hizmetini sunma sorumluluğunu üstlenen eğitim iş görenleri, hak ve çıkarlarını korumak için örgütlenmede, diğer kamu görevlilerine göre daha öncü ve mücadeleci olmuştur. Öğretmenler bütün dünyada şaşırtıcı bir gelişim göstererek emek hareketi olan sendikalaşmada bütünleşmiştir. Bu durumu, öğretmenlerin eğitim hizmetini verdiği toplumdaki bireylere sivil toplum ve sivil toplum örgütlenmesi bilincini verme sorumluluğunu üstlenmesinin doğal bir sonucu olarak da niteleyebiliriz. Çünkü öğretmenlerin toplumdaki bireylere sivil toplum ve sivil toplum örgütlenme bilinci verme sorumluluğunu üstlenmesi, bir sivil toplum örgütü olan eğitim sendikasının kuruluşunda da öncü ve etkin olmasını da beraberinde getirmiştir.

Eğitim sendikaları eğitim işgörenlerinin hem hak ve çıkarlarını koruması ve geliştirebilmesi bakımından hem de birey olarak demokratik bir hak olan örgütlenme hakkını kullanabilmesi açısından bir gerekliliktir. Eğitim işgörenleri, eğitim sendikaları aracılığıyla aynı zamanda bir gruba ait olma, kendini güvende hissetme, bir haksızlığa uğradığında destek bulma gibi psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını da karşılamaktadır. Eğitim işgörenleri, bir eğitim sendikasına üye olsun ya da olmasın eğitim sendikalarının işverenle yaptığı sözleşmenin getirilerinden yararlanmaktadır.

Eğitim sendikalarının eğitim işgörenlerinin başta hak ve çıkarlarını koruma ve geliştirme olmak üzere eğitim çalışanları ve eğitimle ilgili birçok işlevi üstlenmesi gerekmektedir. Eğitim işgörenleri, eğitim sendikalarından özlük ve ekonomik hak ve çıkarlarının korunması ve geliştirilmesi işlevini öncelikle yerine getirmesini istemektedir. Eğitim sendikalarının üstlendiği işlevleri yerine getirmesi hem eğitim işgörenlerini hem de eğitim sistemini geliştirme açısından büyük önem taşımaktadır. Eğitim işgörenleri eğitim sendikalarını üstlendiği işlevleri yerine getirebildiği ölçüde güvenmekte ve destek olmaktadır. Eğitim sendikaları da üstlendiği işlevleri yerine getirirken öncelikle eğitim işgörenlerinin görüş ve önerilerini dikkate alarak desteğini sağlamalıdır.

Prof. Dr. Ali Rıza ERDEM

Kaynak
Erdem, A. R. (2022). Dünyada ve Türkiye’de eğitim sendikası ve sendikacılığı. Ankara: Sobil Yayıncılık.