Franz Liszt Macar piyanist ve bestecisi. Macaristan’ın Doborjah kasabasında 1811 yılında doğdu. Müzisyen, besteci, piyanist, orkestra şefi, müzik öğretmeni. 19. yüzyılın en önemli piyanistlerinden birisi, senfonik şiir tarzının yaratıcısı olan bestecidir.
Kategori: Müzik - Tarih: 20 Mart 2022 19:56 - Okunma sayısı: 4.653
Franz Liszt Macar piyanist ve bestecisi. Macaristan’ın Doborjah kasabasında 1811 yılında doğdu. Müzisyen, besteci, piyanist, orkestra şefi, müzik öğretmeni. 19. yüzyılın en önemli piyanistlerinden birisi, senfonik şiir tarzının yaratıcısı olan bestecidir. Dük’ün hayvanlarına bakıp hayatını kazanan ve aynı zamanda piyanist olan babası, Liszt’in ilk öğretmenidir. Küçük yaşında piyano çalmaya başlayarak, on yaşında konser gezisine çıktı. Liszt’in bu husustaki kabiliyetini gören devrin meşhur piyano öğretmeni Czerny, ona ders vermeyi üzerine aldı. Aynı konserde Beethoven de bulunmuş ve Liszt’i başarısından dolayı tebrik etmişti. İkisi arasında kırk yaş olmasına rağmen yakınlık devam etmiş ve Beethoven genç müzikçiye bilgiler vermiştir.
1827’de babasını kaybettikten sonra henüz 15 yaşında iken piyano dersleri vererek annesinin geçimini sağlamaya çalışan Liszt, müziğe ilgisini kaybetmeye ve bu mesleğin anlamını sorgulamaya başladı. Kendisini edebiyata ve dinî konulara kaptıran Liszt’in bu ilgilerinin etkisi hayatına ve eserlerine yansıdı. 1830 Devrimi ile yeniden sanata ve hayata dönmeye karar verdi. Asla bitiremeyeceği Devrim Senfonisi’ni yazmaya başladı. Besteciliğinin öne çıktığı bu dönemde Alphonse de Lamartine’in şiirlerini solo piyano için besteledi. Hector Berlioz ile tanıştı. 1832’de kemancı Niccolo Paganini’yi dinlemesi, yeniden virtüözlüğe ilgi duymasına neden oldu; Paganini’nin La Campanella’sı üzerine bir fantezi yazdı. 1833’de Berlioz’un Fantastik senfonisini piyanoya uyarlamayı başardı. Paris günlerinde, o sıralar Polonya'dan gelmiş olan Chopin'in yeteneğini duyup onu kendisine rakip olarak düşündüyse de sonraları çok iyi arkadaş oldular.
Fırtınalı bir ilişki yaşadığı Agoult Kontesi Marie ile 1834'te tanıştı. Kocasını terk eden kontes ile İsviçre ve İtalya’da yaşadılar, 3 çocukları oldu. Daha sonraları, çok yakın arkadaşlık kurduğu ünlü opera yazarı Wagner'in, Liszt'in 3 çocuğundan biri olan ve o sıralar Liszt'in orkestra şefi Hans von Bülow ile evli olan kızı Cosima ile yasak aşk yaşaması iki arkadaşın arasını açtı. 1835’deki İsviçre seyahati sırasında piyanist Sigismond Thalberg’in Paris’teki başarılarını duyunca Piyanonun Kralı ününü pekiştirmek için bir piyano düellosu yapmak üzere Paris’e gitti. Daha sonra piyano resitali kavramını geliştiren Liszt, büyük bir konser turuna çıktı, hayır dernekleri yararına konserler verdi ve gittiği her yerde ilgiyle karşılandı. Konserleri sayesinde, küçük yaşta ayrıldığı ülkesi Macaristan’daki sel felaketinde hayatını kaybedenlere bağışlamak üzere büyük bir gelir elde etti ve Bonn’da yapılması planlanan Beethoven anıtının maliyetini üstlendi. 1840-1847 arasında çıktığı turnede İrlanda’dan Osmanlı İmparatorluğu'na, Portekiz’den Rusya’ya kadar pek çok yeri dolaştı. 18 Haziran 1847'de Padişah Abdülmecid'e Büyükdere'deki Hotel de Bellevue'de bir konser verdi.
1844’te ününün doruğunda iken, manik-depresif eşi Marie d'Agoult ile evliliğini bitirdi; Kiev’de tanıştığı, Çarın yardımcısının eşi Prenses Carolyne Sayn-Wittgenstein ile birlikte oldu ve sahne konserlerine son verdi.
1848'den sonra Weimar'a gelen Liszt oraya yerleşmiştir. Liszt, konser piyanisti kariyerine son verdikten sonra, 1848’de Weimar’da orkestra şefliğine başladı ve Goethe'yle özdeşleşmiş olan bu kültür kentini, Avrupa kültürünün buluşma merkezi haline getirdi. Bu görevi sayesinde Verdi, Wagner ve Berlioz’un yeni operalarını yönetti. Aynı dönemde en önemli eserlerini besteledi, genç piyanistlere dersler vererek Altenberg Kartalları diye anılan yeni bir piyanist kuşağı yetiştirdi. 1858’de, muhafazakârların kendisinin ve öğrencilerinin yapıtlarına yoğun eleştirileri üzerine görevinden ayrıldı. Bu arada Richard Wagner ile tanışmış ve genç besteciyi her bakımdan desteklemiştir.Liszt 1850 yılında Wagner'in ünlü operası "Logengrin"in ilk temsilinde orkestrayı idare etmiştir.1858`de idare etiği Peter Cornelius'un "Barbier von Bagdad" adlı operasının başarısızlığa uğraması üzerine Roma'ya gitmiş uzun süre dini bir çevre içinde yaşadıktan sonra 1869 yılında Weimar'a dönmüştür. Bundan sonra tekrar öğretmenliğe devam etmiştir. Liszt Bayreuth'daki Wagner festivali sırasında 31 Temmuz 1886’da, zatürreye yakalanarak hayatını kaybetti .
Liszt'in Temmuz ayında zatürreden ani bir şekilde ölmesi kuşku uyandırıcıdır ve bu kuşkuyu destekleyen birtakım ön hadiseler mevcuttur.Ölüm nedeni zatürre olarak bildirilmişken, bir müddet sonra, öldürüldüğü ve katilin ortadan kaybolduğu açıklandı. Ne var ki, katili hiçbir zaman ele geçmedi.
01 Kasım 2024 14:01
07 Kasım 2024 20:34
01 Kasım 2024 14:27
12 Kasım 2024 20:27
03 Kasım 2024 21:01
05 Kasım 2024 20:23
09 Kasım 2024 12:57
01 Kasım 2024 21:43
03 Kasım 2024 20:23
20 Kasım 2024 20:01