Narsistik Kişilik Bozukluğu Nedir?
Narsistik kişilik bozukluğu kişinin kendini çok önemli, herkesten üstün, mükemmel ve eşi bulunmaz hissetmesi durumudur. Narsistik kişilik bozukluğu beğenilme gereksinimi ve empati yoksunluğu ile bağdaşan bir kişilik örgütlenmesidir. Narsistik bireyler oldukça bencil, küçümseyici, ısrarcı, kolay beğenmeyen, katı ve yüksek standartlara sahip, duygusallıktan uzak, kendini oldukça çok seven ve güvensiz kişilerdir.
Narsistik Kişilik Bozukluğu Belirtileri
Narsistik kişilik bozukluğu olan kişilerin bazı özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
• Üstün biri olduğum için, özel davranılmayı ve bir takım ayrıcalıklar tanınmasını hak ediyorum
• İnsanların beni eleştirme hakları yok
• Diğer insanlar, benim gerekmelerimi karşılamadılar
• Ben çok özel bir insanım
• Başkalarına uygulanan kurallar beni bağlamaz
• Tanınmak, övülmek ve hayran olmak çok önemlidir
• Benim konumuma saygı göstermeyenlerin cezalandırılması gerekir
• Hak ettiğim saygıyı görememem ya da hak ettiklerimin verilmemesi bağışlanamaz
• Başkaları, kendilerine duyulan hayranlığı ve sahip oldukları varlığı hak etmiyor
• Ben çok yetenekliyim, başkalarının benim durumuma gelebilmeleri için, kendilerine yeni yollar bulmaları gerekir
• Ancak benim kadar zeki ve parlak olanlar beni anlayabilirler
• Büyük şeyler istemek için her türlü nedenim var
Narsizm’in Nedenleri Nedir?
Genetik etkenlerin de olduğu belirtilmekle beraber, çocukluk ve ergenlikte yaşanan olayların , anne-baba tutumlarının , kardeş ve sosyal çevre ilişkilerinin payı vardır. Anne ve babanın çocuğun özelliklerini sürekli olarak yüceltmesi, öz benlik duygusunun sürekli olarak beslenmesine neden olur. Bunun narsistik bozukluğun ortaya çıkmasında önemli bir katkısı bulunmaktadır.
Sosyal medya kişilerin kendini gösterme fırsatlarını artırdı, ancak sosyal medyanın narsizme yol açtığını gösteren kesin bir kanıt bulunmamaktadır. Daha çok narsistlere sosyal statü ve dikkat çekme olanağı verdi. Sürekli selfie çeken, birçok anını sosyal medyada paylaşıp sürekli beğeni almayı, övülmeyi hedefleyen narsistler bu sayede doyum sağlayıp mutlu oluyorlar.
Narsist Kişilik Özellikleri Nelerdir?
Narsist kişileri tespit edebilmek için kullanılabilecek birçok yöntem bulunur. Bu yöntemler aşağıdaki gibi olup sadece bir veya birden çoğuna bağlı bir durum değildir. yalnızca aşırıya kaçıldığı durumlarda öne çıkan bir rahatsızlıktır. Özellikle aşağıda belirtilen davranışları sıkça uygulayabilirler
Empati Yoksunluğu: Narsistler yaptıkları eylemler sonucunda insanların nasıl etkilenecekleri düşünmezler
Dinleme Eksikliği: Yeteri kadar empati kuramadıkları ve diğer insanları önemsemedikleri için narsist kişiler kolay kolay karşısındaki insanı dinlemez.
Ukalalık: Eğer kişi kişi kendisini olduğundan fazla bilge ve akıllı olarak tanımıyorsa bu durum narsizm ile oldukça yakından ilişkilidir.
Bencillik: Her ne kadar cömert bir yapıya sahip olmaya çalışılsa da narsist kişilik bozukluğuna sahip olan kimseler oldukça bencildir.
Yıkıcı Eleştiri: Narsizm denilince öne çıkan bir diğer belirti ise yıkıcı eleştiridir. Diğer insanların duygu ve düşüncelerini önemsemedikleri ve empatiden yoksun olduklarından çok kolay bir şekilde onları kırıp incitebilir.
Eleştiriyi Sevmeme: Yapıcı veya yıkıcı eleştiri fark etmeksizin narsist kişilik bozukluğuna sahip olan kimseler eleştiriyi sevmez.
Uyumsuzluk: Toplumun uyması gereken kurallar ya da yasalar narsist kişilere uygun değildir.
Utanç Eksikliği: Özgüven konusunda bonkör oldukları ve gereğinden fazla kullandıkları için hatalı oldukları durumlarda bile utanç duymazlar.
Narsizm’in Tedavisi ve Rehabilitesi Nasıl Mümkündür?
Narsistik kişiler, terapiye zor gelen kişilerdir. Onlara göre, terapiye gelmek zayıflık göstergesidir. Bu nedenle, temel sebebin ruhsal sorunlar olduğunu düşünemezler ve terapiye gelmezler. Geliş sebepleri, genellikle depresyon, kaygı, panik atak, mutsuzluk, boşluk hissi ve cinsel sorunlardır. İnsan ilişkilerinde sorunlar yaşadıkları için gelirler; aile içi çatışmaları vardır, partneri terk etmiştir ya da bir başarısızlığa uğramış olabilirler. Terapiye başvurma sırasında, temel sebep gözönünde bulundurulmalıdır.
Narsistik kişilik bozukluğu, dinamik psikoterapi ile tedavi edilebilir. Terapist için zor vakalar olabilir. Terapist, zaman zaman idealize edebileceği gibi, zaman zaman da öfke duyulan kişi olabilir. Terapi süreleri değişkenlik göstermekle birlikte, bazılarında bu durum uzun sürebilir. Konusunda uzman ve deneyimli bir terapist ile sonuç verimli olacaktır.

Uzm. Psikolojik Danışman
Emin Okan OKYAY