OKULLARDA EĞİTİM ve ÖĞRENİM HAKKININ KULLANIMINA İLİŞKİN SORU VE CEVAPLAR
& quot;
SORU: Okullar tek tip kıyafet belirleyebilir mi?
Cevap: Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öğrencilerinin Kılık Kıyafetlerine Dair Yönetmeliğe göre velilerin tamamının katılacağı toplantıda ancak ve ancak velilerin yüzde ellisinden fazlasının muvafakati alınarak ilgili eğitim-öğretim yılı için okul kıyafeti veya kıyafetleri belirlenebilir.& quot;Velilerin yüzde ellisinden fazlası tek tip kıyafet olması yönünde karar verirse bu karar uygulanır. Okul idaresi ya da öğretmenler kendi inisiyatifleriyle kılık kıyafet kararı alamazlar. Kayıt sırasında ya da dönem içerisinde aileleri ve öğrencileri tek tip kıyafet giymeye zorlayamazlar ve buna ilişkin sözleşmeleri zorla imzalatamazlar. Alıp uygularlarsa bu durum suç oluşturur. Bütün velilerin katıldığı toplantıda alınan karar varsa bu karar örneği sınıflara ve panolara asılarak duyurulur. Ancak bu karar nedeniyle öğrencilerin eğitim öğrenim hakkına engel olunamaz. Öğrenci okula ve derse kabul edilmek zorundadır, öğrenci hakkında disiplin işlemi yapılır. Veliler tarafından belirlenen okul kılık kıyafetine uymamanın cezası kınamadır.
& quot;
SORU: Öğrenci okula bakanlığın kılık kıyafet yönetmeliğine aykırı olarak giyinip gelirse okula alınmayabilir mi?
Cevap: Öğrenci okula hangi kıyafetle gelirse gelsin alınmak zorundadır. Kıyafetten dolayı öğrencinin okula alınmaması Anayasal suçtur, Türk Ceza Kanunu’nun 112 maddesine göre 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası gerektirir. 112. Maddeye göre bu fiili işleyen hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Bu durum ayrıca Anayasanın 42. Maddesindeki eğitim hakkının gasp edilmesi yani anayasal suç işlenmesi anlamına gelir. & quot;Bu suçu işleyen öğretmen ve idareciler hapis cezası ve memuriyetten men ile karşı karşıyadır.
& quot;
SORU: Öğrencinin kıyafet nedeniyle okula alınmaması durumunda hangi mercilere başvurulabilir?
Cevap: Polis çağrılıp tutanak tutturulması sağlanabilir ve hem bu tutanakla hem de tutanağa gerek kalmadan direkt cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulabilir. Ayrıca Başbakanlık Bilgi Merkezi-Bimer, Alo 147 Milli Eğitim Bakanlığı şikayet hattı, İlçe ve İl milli eğitim müdürlükleri, TBMM dilekçe komisyonu, Siyasi partiler ve milletvekilleri şikayet iletilebilecek yer, makam ve kişilerdir.
& quot;
SORU: Öğrencilerin kıyafet vb. nedenle okula alınmaması durumunda okul yönetiminin şikayet edilmesi çocuğumun okulda sıkıntı yaşamasına neden olur mu?
Cevap: Okulda öğretmenler ve idareciler görevlerini Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve yasalar gereği çocuğun yüksek yararı ve eğitim hakkı çerçevesinde yapmak zorundadır. Çocuğu ve velisinin hak araması durumunda okulda öğrenciye ya da veliye gösterilecek olumsuz tutum ve davranışlar ya da faaliyetler yeni suç işlemeye karşılık gelir ki bu kanunen kendilerine verilecek cezaların artması anlamına gelir.
& quot;
SORU: Okulda öğrencilerin eşyasına el konulabilir mi? Üstü aranabilir mi?
Cevap: Öğrencilerin makyaj malzemesine, evden getirdiği yiyeceğine, cep telefonuna ve kişisel eşyalarına el konulamaz. Sadece öğrencide bulunmasında okul güvenliğini ve kişi güvenliğini tehdit edebilecek, yaralamaya ya da öldürmeye neden olabilecek malzemelere geçici olarak el konulabilir. Durumun ağırlığına göre disiplin cezası ya da adli işlem yapılır. Örneğin Tütün, sigara, bıçak, uyuşturucu, patlayıcı malzeme vb. şeyler okula getirilemez. Öğretmen veya idarecilerin öğrencilerin üstünü arayabileceğine dair yasal bir düzenleme ve dayanak bulunmamaktadır.
& quot;
SORU: Öğrencilerin geç kalması durumunda ne olur?
Cevap: Öğrenci okul saatleri içinde ne kadar geç gelirse gelsin okula alınmak zorundadır. Bundan dolayı kötü muameleye tabi, tutulamaz. Yoklamada yok yazılmış olsa da derse girebilir ve sonraki derslere de girmeye devam eder. Geç gelme hali süreklilik kazanırsa rehberlik servisine yönlendirilir. Varsa geç kalmanın nedenleri araştırılır ve sorun çözülmeye çalışılır. Son yapılan düzenlemeyle devamsızlık disiplin suçu olmaktan çıkarılmıştır.
& quot;
SORU: Öğrenciler yazılı kağıtlarına itiraz edebilir mi? Bunun usulü nedir?
Cevap: Öğretmenler yazılı sorularına ait cevap anahtarını sınav yapmadan önce hazırlar. Öğrenciler, yazılı kağıtlarını ve doğru ve yanlış cevaplarını görme hakkına ve sonuçlarına itiraz etme hakkına sahiptir. Öğretmen kağıdı göstermeyi veya itirazı kabul etmezse okul idaresine bu duruma ilişkin dilekçe verilerek sınav sonuçlarına yapılan itiraz sonuçlandırılır.
& quot;
SORU: Okulda öğrencileri aşağılayıcı, öğrenciler arasında dil, din, cinsiyet ve etnisite ve siyasi düşünce ayrımı yapılabilir mi?
Cevap: Öğretmenler ve idareciler görevlerini anayasanın eşitlik ilkesine göre yapmak zorundadırlar. Bu nedenle hiçbir öğrenciye imtiyaz tanıyamaz, hizmet sunarken bir öğrenciyi ya da bir öğrenci grubunu diğerlerinden üstün tutamaz. Öğretmen ve okul yöneticileri öğrenciler arasında din, inanç, mezhep, etnisite, dil ve siyasi düşünce ayrımı kesinlikle yapamaz. Belirli bir inanca öncelik tanıyamaz, kendi inancı dışındaki inançları kötüleyici, aşağılayıcı ifadelerde bulunamazlar. Eğitimde fırsat ve hak eşitliği Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Milli Eğitim Temel Kanunu,& quot; Yönetmelikler ve Hakların kullanımının engellenmesi durumunda farklı düzeyde yaptırımlar getiren 5237 sayılı Türk Ceza kanunu ile teminat altına alınmıştır.
& quot;
SORU: Öğrenciler sözlü notu vermekle tehdit edilebilir mi?
Cevap: Öğretmenler not ya da herhangi bir sebeple öğrencileri asla tehdit edemez. Bu suçtur. Okul ve sınıftaki eğitim faaliyetleri içerisinde öğretmenler ve öğrencilerin karşılıklı saygı içerisinde olması esastır. Öğretmenler öğrencilere saygıyla davranmak zorundadır.
& quot;
SORU: Öğrenciler sınıftan veya okuldan zorla çıkarabilir mi?
Cevap: Öğretmenlerin veya idarecilerin öğrencileri sınıftan veya okuldan zorla çıkarmaları kesinlikle yasaktır ve suçtur. Bu durum karşısında veliler öğretmen ve idarecilere dava açabilir tazminat ve ceza talebinde bulunabilirler. Öğrenciler resmi olarak sürdürülen disiplin işlemleri nedeniyle ifade alınmak üzere disiplin kuruluna çağrılabilir.
& quot;
SORU: Okulda öğrencilere kaba davranış, hakaret ve şiddet uygulanabilir mi? Cezası nedir?
Cevap: Öğretmen ve yöneticiler asla öğrencileri tehdit edemez, onlara karşı kaba ve hakaret içeren davranışlarda bulunamaz. Bu filli işleye öğretmen ve yöneticiler hakkında Devlet Memurları Kanunu ve Türk Ceza Kanununa göre idari ve adli işlem yapılır. Ayrıca öğrenciye yönelik hakaret, aşağılama, korkutma eylemleri istismar kapsamına girmektedir.
& quot;
SORU: Veli öğrencisini ihtiyaç halinde dersten çıkarabilir mi?
Cevap: Çocuğun/ gencin okulda olması onun anne babasının onunla ya da onun ailesi ile ilgili haklarından alıkoyamaz. Bu nedenle veli istediği zaman çocuğunu dersten alma hakkına sahiptir.
& quot;
SORU: Veli veya öğrenciler okula bağış yapmaya zorlanabilir mi?
Cevap: Okullarda hiçbir şekilde öğrenciler ve veliler okula aidat ya da bağış yapmaya zorlanamaz, bu amaçla vb. başka adlar altında para toplanamaz ve bu sebeple öğrencilerin ve velilerin üzerinde baskı kurulamaz.
& quot;
& quot;SORU: Sınıflar sınavdaki başarı durumuna göre ayrılabilir mi?
Cevap: Hayır. Okul öğrencilerin birbirleriyle etkileşerek sosyalleşmelerine ve toplumsallaşmalarına imkan veren kamusal bir alandır. Buna ilişkin olarak kanunlarda veya yönetmeliklerde düzenleyici bir hüküm yoktur. Okul idaresi kanunda olmayan bir şeyi hem de ayrımcılık olarak nitelendirilebilecek bir uygulamayı öğrencilerin üstün yararı ve bireyin sahip olduğu anayasal haklara aykırılık nedeniyle yapamaz.
& quot;
SORU: Velilere okuldaki temizlik vb. işler yaptırılabilir mi?
Cevap: Velilere her ne ad altında olursa olsun hiçbir istek, dayatma ya da zorlama ile okul işleri yaptırılamaz. Böylesi bir zorlama kesinlikle suçtur. Okuldaki işler okulun istihdam edeceği sigortalı ve belirli bir ücret alan personel tarafından yerine getirilir.
& quot;
SORU: Derslerde müfredat/ eğitim programı dışında konular işlenebilir mi?
Cevap: Konuların bir bütünsellik içersinde kavranabilmesi için gereklilikler söz konusu olmakla birlikte öğretmenler Anayasa ve Milli Eğitim Temel Kanununda ifadesini bulan insan hak ve özgürlüklerini koruyacak şekilde eğitim vermek, bilimsel, laik ve demokratik eğitim vermek durumundadırlar. Bu nedenle müfredatta anlatacakları konular ve eğitim uygulamaları ile gösterdikleri davranışlar hem eğitim programındaki hedef ve kazanımlara hem de çocuğun/gencin yüksek yararına hizmet etmek durumundadır. Öte yandan, öğrenciler, velilerinin yazılı izni olmadan okul dışına çıkarılamaz, okul dışındaki farklı türdeki faaliyetlere dahil edilemez ve katılmaya asla zorlanamaz. Bu faaliyetler için sözlü notu kullanılamaz. Bu durum suçtur ve öğretmen ve& quot; okul yönetimleri böylesi bir durumda ceza ile karşı karşıyadırlar.
& quot;
SORU: Okulda öğrencilerin ve velilerin karşılaştığı sorunlarla ilgili olarak başvurabilecekleri, yardım ve danışmanlık alabilecekleri kuruluşlar var mıdır?
Cevap: İlçe ve il milli eğitim müdürlükleri, Milli Eğitim Bakanlığı, Başbakanlık, Cumhurbaşkanlığı, TBMM dilekçe komisyonu, adli makamlar, eğitim sendikaları, Baro.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası
Madde 42- II. Eğitim ve Öğrenim Hakkı ve Ödevi: Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz. Öğrenim hakkının kapsamı kanunla tespit edilir ve düzenlenir. Eğitim ve öğretim, Atatürk ilkeleri ve İnkılapları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, Devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Bu esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamaz.
Türk Ceza Kanunu
Madde 112- (Değişik: 2/3/2014-6529/12 md.) Eğitim ve öğretim hakkının engellenmesi: & quot;(1) Cebir veya tehdit kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla; a) Devletçe kurulan veya kamu makamlarının verdiği izne dayalı olarak yürütülen her türlü eğitim ve öğretim faaliyetlerine, b) Kişinin eğitim ve öğretim hakkını kullanmasına, c) Öğrencilerin toplu olarak oturdukları binalara veya bunların eklentilerine girilmesine veya orada kalınmasına, engel olunması hâlinde, fail hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
& quot;
Madde 125- Hakaret: & quot;(1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden (...) (1) veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.
& quot;
Kaynakça
- Türkiye Cumhuriyeti Anayasası
- Çocuk Haklarına Dair Uluslar arası Sözleşme
- 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu
- 1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu
- Okul öncesi, İlk ve Orta Öğretim Kurumları Yönetmelikleri
- Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul Öğrencilerinin Kılık ve Kıyafetlerine Dair Yönetmelik
- 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
& quot;