Örgütler de bireyler gibi bir çevre içerisinde bulunmanın yanı sıra çevreyle sürekli bir etkileşim halindedir. Etkileşim çift yönlü olup “etkileme” ve “etkilenme”yi beraberinde getirmektedir. Örgüt, çevresiyle olan etkileşiminde diğer örgütleri kararlarıyla, etkinlikleriyle ve ürünleriyle etkilemektedir. Örgüt, aynı zamanda etkileşimde bulunduğu diğer örgütlerin kararlarından, etkinlilerinden ve ürünlerinden de etkilenmektedir. Örgüt, etkileşimde bulunduğu diğer örgütleri etkileyerek örgütsel değişmede “başlatan” konumuna gelmektedir. Örgüt, etkileşimde bulunduğu diğer örgütlerden etkilenerek örgütsel değişmede “ayak uyduran” konumuna gelmektedir. Bu açıdan değerlendirdiğimiz zaman, örgüt hem etkileyebilmek hem de etkilenmenin gereklerini yapabilmek için örgütsel değişime ihtiyaç duymaktadır.
Okul, bir eğitim kurumu olarak “yakın” ve “uzak” çevreyle etkileşim halindedir. Okulun yakın çevresi, eğitim alan öğrencilerin geldiği çevredir. Okul, yakın çevresinde olup bitenlerden doğrudan etkilenmektedir. Örneğin velilerin ve öğrencilerin beklentilerinden okul doğrudan etkilenmektedir. Okul, kendisini çepeçevre saran yakın çevresinden etkilenmesine karşın aynı zamanda yakın çevresini de etkilemektedir. Okul, yakın çevresini eğitim-öğretim ve mezunlarının niteliğiyle etkilemektedir.
Okulun uzak çevresi, yönetim başta olmak üzere etkileşimde bulunduğu ekonomi, kültür, sanat, spor, bilim ve teknolojidir. Okul, toplumdaki diğer kurumlar gibi uzak çevrede meydana gelen değişme(ler)den etkilenmektedir. Örneğin yaşanan bir ekonomik sıkıntıdan yâda sağlık sorunundan okulun etkilenmemesi düşünülemez. Okul, uzak çevresinden etkilenmesine karşın aynı zamanda uzak çevresini de etkilemektedir. Okul, uzak çevresini yine eğitim öğretim ve mezunlarının niteliğiyle etkilemektedir.
Okul, şu anda örgütsel değişme açısından daha çok etkilenen kurum konumundadır. Okulun örgütsel değişmeyi başlatan kurum olması beklenmektedir. Fakat okul değişmek zorunda kalan bir kurum olarak karşımıza çıkmaktadır. Okulu, yakın çevrenin etkisi değil daha çok uzak çevrenin etkisi değişmeye zorlamaktadır. Örgütsel değişmede okul açısından bunun değişmesi için, öncelikle okulu etkileme ve etkilenmede “denge” durumuna getirmek gerekmektedir. Yakın ve uzak çevre birlikte değerlendirildiğinde, okul etkileme ve etkilenmede dengeyi sağlayabildiği ölçüde örgütsel değişmeyi daha hızlı ve etkili bir biçimde gerçekleştirebilecektir. Daha sonra, okulun etkileme yönünün daha ağır basmasını sağlamak gerekmektedir. Yakın ve uzak çevre birlikte değerlendirildiğinde, okulun etkileme yönünün ağır basması sağlanabildiği ölçüde örgütsel değişmede öncü olması gerçekleştirilebilecektir.
Kaynakça
Erdem, A. R. (2020) Kar amacı gütmeyen devlet üniversitelerinde stratejik planlama, Ankara: Gece Kitaplığı