İyi Oluş Kaynakları: Karakter Güçleri
Şu soruların cevaplarını düşünmek için birkaç dakikanızı ayırır mısınız?
- Beni özel kılan şeyler neler?
- Başkalarına yardımcı olduğum konular neler?
- Zorlukların üstesinden nasıl geliyorum?
- Başkalarından duyduğum iltifatlar nelerdir?
- Dünyaya sadece bana özgü bir şekilde katkı sağlıyorum?
Bu sorulara verdiğiniz cevaplar kimliğimizin bir parçası olan ve ifade edildiğinde kendimiz ve başkaları için olumlu sonuçlar ortaya çıkaran özelliklerimizi içerir. Öz kaynaklarımız olan bu özelliklerimiz “olumlu ve doğru olana” işaret eden karakter güçleri olarak tanımlanır. Tüm kültürlerde yaygın olarak bilinen, bireyin mutluluğuna ve yaşam doyumuna katkı sağlayan ve ahlaki açıdan değerli olan karakter güçleri bireyin psikolojik sağlığını ve genel iyi olma halini artırırken topluma katkı sağlamayı da beraberinde getirir. Seligman ve Peterson’un (2004), ruh sağlığı yerinde insanın özelliklerini ortaya koymak üzere yürüttükleri ve 55 bilim insanı tarafından üç yıl yürütülen proje sonucunda oluşturulan karakter güçleri sınıflaması aşağıda verilmiştir.
|
|
Karakter Gücü |
Tanımı |
|
BİLGELİK |
Yaratıcılık |
Davranışlarımda ve düşüncelerimde diğer insanlardan farklıyım; sorunların çözümünde üretken ve orijinal yollar düşünebilirim. |
|
Merak |
Süregiden bütün yaşama ilgi duyarım; büyüleyici konular bulma, keşfetme arzusu ve farklı deneyimlere açık olma sahip olduğum en temel özelliklerdir. |
|
|
Öğrenme Aşkı |
Yeni bilgi, beceri ve konularda daha yeterli olmaya ilgi duyarım, yen, şeyler öğrenmekten keyif alırım. |
|
|
Açık Fikirlilik |
Olayları bütün açılardan düşünür ve incelerim, yeni fikirleri dikkate alırım ve bu fikirleri önyargısız ve tarafsızca değerlendiririm. |
|
|
Çok Yönlü Bakış Açısı |
İnsanlar önemli konularda bana danışırlar, insanlara akılcı öneriler getirebilirim. |
|
|
Karakter Gücü |
Tanımı |
|
CESARET |
Dürüstlük |
Duygu, düşünce ve davranışlarımı gerçek bir şekilde ortaya koyarım, içten ve dürüst biriyim. |
|
Cesur Olma |
Yaşamdaki tehdit ve zorlukları büyüme ve gelişme için bir fırsat olarak değerlendiririm. |
|
|
Sebatkârlık (Azim) |
Başladığım bir işi engellere rağmen tamamlamaya çalışırım. |
|
|
Yaşam Coşkusu |
Yaşama enerji ve heyecanla yaklaşırım, yaşamı bir macera gibi canlı ve aktif yaşarım. |
|
|
Karakter Gücü |
Tanımı |
|
İNSANİYET |
İyi Yüreklilik |
Başkalarının yararına iyi şeyler yaparım; cömertlik, nezaket, şefkat ve yardımseverlik en temel özelliklerimdir. |
|
Sevme ve Sevilme |
Başkalarına değer verme ve yakın olmaya, karşılıklı paylaşmaya, içten bir şekilde sevgimi göstermeye önem veririm. |
|
|
Sosyal Zekâ |
Kişilerarası becerilerimin iyi olduğunu düşünürüm ve farklı sosyal ortamlarda davranışlarımı düzenleyebilirim. |
|
|
Karakter Gücü |
Tanımı |
|
ADALET |
Adil Olma |
Bütün insanlara aynı şekilde davranırım, insanlara ön yargılı yaklaşmam, başkalarına haksızlık yapıldığında onları savunurum. |
|
Liderlik |
Grup aktivitelerini organize etme, grubu cesaretlendirme ve insanları etkileyebilme özelliklerine sahibim. |
|
|
Takım Çalışması |
Bir grup veya ekibin bir üyesi olarak grubumun başarısına katkı sağlarım. |
|
|
Karakter Gücü |
Tanımı |
|
ÖLÇÜLÜLÜK |
Affedicilik |
Beni incitenlere ya da bana haksızlık yapanlara kin tutmam, affederim. |
|
Alçakgönüllülük (Tevazu) |
İlgi odağı olmaktan hoşlanmadığım gibi sahip olduklarımla ya da başarılarımla diğer insanlardan farklı ve üstün olduğumu düşünmem. |
|
|
Tedbirlilik |
Seçimlerimde dikkatli olurum, gereksiz risk almam, sonradan pişman olacağım şeyler yapmam. |
|
|
Öz-düzenleme |
Duygu, düşünce ve davranışlarını kontrol edebilirim. |
|
|
Karakter Gücü |
Tanımı |
|
AŞKINLIK |
Estetik ve Mükemmelliğin Takdiri |
Yaşamın her alanında güzelliği ve mükemmelliği fark eder ve takdir ederim. |
|
Şükran Duyma |
Gerçekleşen iyi şeyler ve sahip olduklarım için şükran duygularımı ifade ederim. |
|
|
Umut |
Gelecekten iyi şeyler beklerim ve beklediğim şeyler için çaba gösteririm. |
|
|
Mizah |
Gülmeyi ve insanları güldürmeyi severim; olayların gülünç, beklenmedik ve çelişkili yönlerini kullanarak insanları eğlendiririm. |
|
|
Maneviyat |
Yaşamın ve evrenin anlamı üzerine sağlam inançlarım vardır; yüksek bir gücün varlığına inanırım. |
Siz sevgili okuyucular, yazının başında düşünmenizi istediğim sorulara verdiğiniz cevaplarla bu tabloda yer alan karakter güçlerini karşılaştırarak hangi güçlü yönlerinizin daha baskın olduğunu ve hangi güçlü yönlerinizi geliştirmeniz gerektiğine ilişkin bir farkındalık kazanabilirsiniz. Güçlü yönlerimiz doğal ve zahmetsiz olduğu için bu özelliklerimizi kullanırken kendimizi neşeli, coşkulu, umut dolu hissederiz ve yaptığımız etkinliklerde performansımız daha da güçlenir. Güçleri geliştirip günlük yaşamda kullanmak bir seçimdir. Özgün bir mutluluk yaşamak için yaşamınızın her alanında size özgü güçleri kullanmak ya da geliştirmek istediğiniz güçler için çaba sarf etmek gerekir.
Eski çağdan bugüne kalan en önemli felsefi metinlerden biri olan “Ta eis eauton”da (kendime düşünceler) Marcus Aurelius binlerce yıldır mutlu olma gayretinde olan insana şu sözleriyle mutluluğun dışarda değil içerde olduğunu vurgular:
Kendi içini kaz
O kaynak ki, sürekli kazarsan
Sürekli fışkırabilir.
Seçim sizin.
Kaynakça:
Peterson, C. ve Seligman, M. E. (2004).Character strengths and virtues: A handbook and classification(Vol. 1). Oxford University.