ÜLKEMİZİN SIRA DIŞI KADINLARI (3)
Muzzez İlmiye Çığ
Bir edebiyat etkinliğinde tanıştığım, ülkemizin sıradışı kadınlarından Sümerolog Muzzez İlmiye
Çığ, 109. Yaş gününü kutluyor.
O ülkemizin bir çınarı; Sümerolog, bilim insanı, tarihçi ve bir Cumhuriyet kadını. 20 Haziran 1914
yılında Bursa’da doğdu. Benim atalarım gibi onun ailesi de Kırım göçmenlerindendir.
Çığ, ilkokula Çorum’da başlamış, Ailesi Bursa’ya taşındıktan sonra, burada okula devam
etmiştir. Babası öğretmen olan Muazzez ilmiye Çığ, Bursa Kız Öğretmen okulunu bitirdikten sonra
Eskişehir’de bir süre öğretmenlik yapmıştır. Atatürk’ün emri ile kurulmuş olan Ankara Üniversitesi
Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Hititoloji bölümünde öğrenimine devam etmiştir. Bu okulda Nazi
Yönetiminden kaçıp gelen Prof. Dr. Hans Gustav Guterbock’tan Hitit Dili ve Kültürü alanında ders
alan Çığ, Sümer ve Akad Dilleri derslerini ise Prof.Dr. Benno Landsberger’den almıştır.
1940 yılında mezun olduktan sonra İstanbul Eski Şark Eserleri Müzesine Belgeler Arşivi uzmanı
olarak atandı. Otuz bir yıl görev yaptığı bu müzede yardımcılarıyla birlikte Sümer, Akad, Hitit
dillerinde yazılmış olan on binlerce tableti iyileştirdi, sınıflara ayırdı ve numaralandırdı.
1972 yılında emekliye ayrıldıktan sonra yurt dışında yaşamaya başlayan Muazzez İlmiye Çığ,
Philadelphia Üniversitesi Müzesi Tabletler Bölümü Başkanı Prof. Kramer ile yaptıkları araştırmalar ve
çalışmalar sonucunda Sümer Edebiyatında eksik olan bilgileri topladı. Ukraynalı bilim insanı Samuel
Noah Kramer’in Tarih Sümer ile Başlar eserini çevirerek, Türkçeye kazandıran Çığ, çocuklar için
Zaman Tüneliyle Sümerlere Yolculuk isimli kitabını yazdı.
2000 yılında İstanbul Üniversitesi kendisine Fahri doktora unvanını verdi. 2007 yılında yazdığı “
Vatandaşlık Tepkilerim Kitabı” ile Halkı Kin ve düşmanlığa tahrik etmek suçlaması ile yargılandı ve
aklandı.
Özel bir vasiyetinin olup olmadığı sorulduğunda Çığ, “Yok. Bu hayatta yaşayacağımı yaşadım,
alacağımı aldım. Verebileceklerimi her zaman verdim. Sümerliler ne demiş? ‘Madem ki biliyorsun,
neden öğretmiyorsun?’ Bildiğini öğreteceksin. Tüm mirasım öğretebildiklerimdir. Hala gelip benden
bir şey öğrenmek, almak isteyene kapım açık. Benden bir şey istedikleri zaman mutlulukla vermek
istiyorum. Gençlerden de tek beklentim var, okusunlar. Her şeyi okusunlar ki yorumlayabilsinler. Ney,
neden olmuş bilsinler. Hepsini gözlerinden öpüyorum.” #MuazzezHilmiyeÇığ
Düzenlenen Etkinliğin yemeğinde sorduğum sorulara içtenlikle ve alçak gönüllülükle yanıtlayan
Muazzez hanıma kendi kitabımı imzalayıp verdiğimde beni yanına oturtup, öğütlerde bulundu.
Kendisine nice sağlıklı yeni yaşlar diliyorum.